در ماه‌های اخیر، موج جدیدی از اعدام‌ها در ایران نگرانی‌های گسترده‌ای را در داخل و خارج از کشور برانگیخته است. طبق گزارش سازمان حقوق بشری ، جمهوری اسلامی در سال گذشته میلادی (2024) ، حداقل ۹۷۵ اعدام انجام داد. (1) جمهوری جنایتکار اسلامی از ابتدای روی کار آمدن تا اکنون یکی از بالاترین نرخ‌های اعدام در جهان را داشته است و برخلاف بسیاری از کشورهایی که مجازات اعدام را کنار گذاشته‌اند، همچنان از این مجازات به‌عنوان یک ابزار سیاسی، امنیتی و اجتماعی استفاده می‌کند. (2) در سال‌های اخیر، این روند رو به افزایش بوده است. اما این افزایش ناگهانی در اجرای احکام اعدام چه دلیلی دارد؟
در حال حاضر، اقتصاد ایران در وضعیت بحرانی قرار دارد. تورم بالا، بیکاری گسترده، کاهش ارزش پول ملی کشور، فساد اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی باعث شده که مردم فشار شدیدی را تحمل کنند. بدون شک این مشکلات باعث افزایش اعتراضات عمومی جامعه میشود و حکومت برای منحرف کردن افکار عمومی از اینهمه مشکلات و بحران اقتصادی، شدت سرکوب را افزایش داده و موج جدیدی از اعدام‌ها را آغاز کرده است. افزایش اعدام‌ها نه تنها اقدام قضایی نیست، بلکه تلاشی است برای سرپوش گذاشتن بر بحران‌های داخلی که خود حکومت ( به دلیل فاسد بودن و بی کفایتی اش )، عامل بروز و تشدید آنهاست. اکنون این حکومت درمانده و نالایق ، در وضعیتی قرار دارد که برای ایجاد ترس و منحرف کردن توجه افکار عمومی، از مجازات اعدام به‌عنوان یک ابزار سرکوب استفاده کند. از طرف دیگر، از اعدام بعنوان ابزاری برای حفظ قدرت و بقای خود نیز بهره می برد.
سرکوب مخالفان و معترضان سیاسی
یکی از مهمترین دلایل استفاده جمهوری اسلامی از اعدام، سرکوب مخالفان ، ایجاد رعب و وحشت در جامعه است. از بهمن ۱۳۵۷ تاکنون، بسیاری از احکام اعدام نه به دلیل جرایم جنایی، بلکه تنها به دلیل اختلاف نظر سیاسی و عقیدتی صادر شده‌اند.
اعدام‌های دهه ۶۰ و قتل‌عام ۱۳۶۷: در این سالها ، هزاران زندانی سیاسی از گروه‌های مختلف، از جمله چپ‌گرایان، ملی‌گرایان، و مجاهدین خلق، بدون محاکمه عادلانه اعدام شدند.
محاکمه‌های غیرشفاف معترضان: در اعتراضات مردمی سال‌های اخیر، بسیاری از معترضان بازداشت‌شده به سرعت و در دادگاه‌های نمایشی به اعدام محکوم شده‌اند. حکومت از این طریق تلاش می‌کند که جامعه را از اعتراضات گسترده‌تر بازدارد.
اتهامات واهی برای حذف مخالفان: بسیاری از احکام اعدام با اتهاماتی مانند “محاربه”، “افساد فی‌الارض” و “جاسوسی” صادر می‌شوند، در حالی که متهمان تنها منتقدان حکومت بوده‌اند.
در سال‌های اخیر، ایران شاهد اعتراضات گسترده مردمی بوده است. از اعتراضات مربوط به افزایش قیمت سوخت در سال ۱۳۹۸ گرفته تا خیزش انقلابی زن، زندگی، آزادی در سال ۱۴۰۱، حکومت همواره از اعدام به‌عنوان ابزاری برای ایجاد وحشت و سرکوب معترضان استفاده کرده است. بسیاری از اعدام‌شدگان اخیر، معترضان بازداشت‌شده‌ای هستند که با اتهامات ساختگی مانند “محاربه” و “افساد فی‌الارض” به اعدام محکوم شده‌اند. برخی از این افراد در دادگاه‌های غیرشفاف و بدون وکیل مدافع محاکمه شده‌اند. اعدام معترضان، یک روند نگران‌کننده است و حکومت ضد مردمی جمهوری اسلامی تلاش می‌کند با این اقدامات، مردم را از شرکت در اعتراضات آینده بترساند.
چرا حکومت از اعدام برای سرکوب سیاسی استفاده می‌کند؟
ایجاد رعب و وحشت در میان مردم و جلوگیری از اعتراضات بیشتر
حذف چهره‌های تأثیرگذار مخالف
ارسال پیام تداوم سرکوب به جامعه
مهار نارضایتی‌های اجتماعی و بحران‌های داخلی
فقر، بیکاری، تورم و فساد گسترده باعث افزایش نارضایتی عمومی شده است. در این شرایط، حکومت با افزایش اعدام‌ها تلاش می‌کند افکار عمومی را از مشکلات اصلی حاکم در جامعه منحرف کند.
افزایش اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر: در بسیاری از موارد، افراد فقیر و محروم جامعه به جرم حمل یا خرید و فروش مواد مخدر اعدام می‌شوند.
سرکوب اعتراضات کارگری و صنفی: بسیاری از فعالان کارگری که خواهان حقوق بهتر بوده‌اند، به اتهامات امنیتی بازداشت شده و برخی به اعدام محکوم شده‌اند.
ایجاد فضای ناامنی اجتماعی: حکومت تلاش می‌کند با نمایش اعدام‌ها، نشان دهد که با “ناهنجاری‌های اجتماعی” برخورد شدید دارد و این‌گونه از نارضایتی‌های عمومی بکاهد.
اعدام چگونه به حکومت کمک می‌کند تا بحران‌های داخلی را کنترل کند؟
تغییر تمرکز جامعه از مشکلات اقتصادی به موضوعات امنیتی و قضایی
القای این پیام که هرگونه نافرمانی با مجازات سنگین مواجه خواهد شد
جلوگیری از گسترش اعتراضات کارگری و صنفی
مشروعیت‌بخشی ایدئولوژیک و فقهی به سرکوب
حکومت جنایتکار اسلامی همواره تلاش کرده است که اعدام را نه تنها یک ابزار سیاسی، بلکه یک حکم شرعی و اسلامی معرفی کند. در واقع، برای حفظ مشروعیت دینی خود، اجرای احکام اعدام را به قوانین شرعی و قرآنی مرتبط می‌سازد.
استفاده از فقه برای توجیه اعدام‌ها: مجازات‌هایی مانند قصاص، حد محاربه، ارتداد و افساد فی‌الارض را به‌عنوان احکام اسلامی معرفی کرده و از آنها برای سرکوب مخالفان خود استفاده می‌کند.
حمایت برخی ملایان حکومتی از اعدام: نهادهای مذهبی نزدیک به حکومت، اعدام را یک “حکم الهی” معرفی کرده و حذف آن را به‌عنوان تضعیف اسلام جلوه می‌دهند.
نمایش اعدام‌های عمومی: حکومت با اجرای اعدام در ملأعام، تلاش می‌کند اقتدار دینی و حکومتی خود را به نمایش بگذارد.
چرا جمهوری اسلامی از مشروعیت دینی برای توجیه اعدام استفاده می‌کند؟
جلوگیری از مخالفت‌های داخلی در میان نیروهای مذهبی
سرکوب مخالفان با ابزار فقهی، بدون نیاز به دلایل سیاسی
حفظ حمایت اقشار سنتی و مذهبی جامعه
نقش دستگاه قضایی و امنیتی در گسترش اعدام‌ها
قوه قضاییه این حکومت ، تحت کنترل نهادهای امنیتی قرار دارد و بسیاری از احکام اعدام بر اساس خواست نیروهای اطلاعاتی و سپاه پاسداران صادر میشود. دادگاهها در این سیستم فاسد و جنایتکار، احکام سنگینی را بدون رعایت اصول دادرسی عادلانه صادر می‌کنند و متهمان معمولاً تحت شکنجه مجبور به اعترافات اجباری می‌شوند. گروه‌هایی که بیشترین هدف اعدام‌ها قرار می گیرند، شامل: معترضان و فعالان سیاسی ، اقلیت‌های قومی و مذهبی (کردها، بلوچ‌ها، اهل سنت، بهاییان) ، زندانیان جرایم مواد مخدر (که عمدتاً از قشر فقیر جامعه هستند).
فشارهای بین‌المللی و نیاز حکومت به نمایش قدرت
این روزها جمهوری اسلامی با افزایش تحریم‌های بین‌المللی، انزوای سیاسی، و فشارهای حقوق بشری بیشتری روبه‌رو است. بسیاری از کشورهای غربی، این حکومت را به‌دلیل نقض گسترده حقوق بشر و افزایش اعدام‌ها محکوم کرده‌اند. در چنین شرایطی، حکومت با اجرای اعدام‌های بیشتر، تلاش می‌کند اقتدار خود را همچنان نشان دهد و پیام سرکوب‌گرانه‌ای به مخالفان داخلی و خارجی ارسال کند.
جمهوری اسلامی درمانده و در حال سقوط ، تصور می‌کند که با اجرای اعدام‌های گسترده می‌تواند جامعه را بترساند و بقای خود را تضمین کند، اما تاریخ نشان داده که سرکوب و خشونت در نهایت به سقوط حکومت‌های سرکوب‌گر منجر میشود.
#پاینده_باد_ایران
#نه_به_اعدام
#نه_به_جمهوری_اسلامی
مریم مرادی