سازمان عفو بین الملل، گزارش سالیانه تعداد اعدام‌های صورت گرفته در ایران و منطقه خاورمیانه را منتشر کرد.
به گزارش کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، روز سه شنبه ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، گزارش سالیانه اجرای احکام که توسط سازمان عفو بین الملل، تنظیم شده منتشر شد. در این گزارش به اجرای دستکم ۵۷۶ حکم اعدام در ایران با اتهامات مرتبط با (موادمخدر)، (قتل عمد ـ قصاص نفس)، (محاربه)، (تجاوز جنسی) و (سه نفر هم به اتهامی نامشخص)، اشاره شده که از این میان، ۱۲ زن و ۵۶۴ مرد نیز اعدام شدند.
بر اساس این گزارش، اعدام‌های ثبت شده در منطقه خاوررمیانه، ۵۹ درصد افزایش داشته و سهم ایران از این میزان ۷۰ درصد بوده و پس از آن عربستان سعودی است که با ۲۴ درصد این میزان را تکمیل کرده است.
رها بحرینی، حقوقدان و از کارشناسان سازمان عفو بین الملل در تشریح صدور و اجرای احکام اعدام در ایران اعلام کرد:”گزارش سالیانه سازمان عفو بین الملل، تصویری هولناک را از مجازات اعدام در ایران را به جامعه بین الملل ارائه کرده است. ایران همواره در شرم آور دومین مجری احکام اعدام در جهان پس از چین بوده و سالهاست این وضعیت ادامه دارد حتی در سال ۲۰۲۱ هم با اعدام ۳۲۱ نفر در جمهوری اسلامی ایران، بعنوان دومین مجری این احکام بوده ولی ما در سال ۲۰۲۲ شاهد افزایش ۸۳٪ اعدامها در ایران بودیم و در همین راستا دستکم ۵۷۶ نفر در ایران توسط حکومت جمهوری اسلامی، در فرآیندهای بطور نظام مند ناعادلانه و غیر منصفانه اعدام شدند.”
این کارشنارس سازمان عفو بین الملل همچنین افزود:”بعلاوه ما در سال ۲۰۲۲ شاهد افزایش وحشتناک اعدام های مرتبط با جرائم مواد مخدر در ایران هستیم و در فاصله سالهای بین ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰، بعد از فشارهای گسترده جامعه جهانی و فعالیتهای مدافعان حقوق بشر، این اعدامها کاهش قابل توجهی یافتند در سال ۲۰۲۰ فقط ۲۳ نفر اعدام شدند اما از سال ۲۰۲۱ به بعد این اعدامها افزایش داشته اند و در سال ۲۰۲۱ تعداد ۱۲۳ نفر اعدام شدند و در سال ۲۰۲۲ هم ۲۵۵ نفر اعدام شدند که افزایشی ۴۴٪ را در بر می گیرد. این در حالی است که طبق قوانین بین المللی، استفاده از مجازات اعدام، برای جرائم مرتبط با (موادمخدر) مطلقا ممنوع است.”
رها بحرینی، خاطر نشان کرد:”اعدام از منظر سازمان عفو بین الملل، مجازاتی غیرانسانی و شنیع است که تحت هیچ شرایطی نباید اعمال شود اما طبق قوانین بین المللی اگر کشورهایی مجازات اعدام را در قوانین خود دارند موظف هستند آن را محدو به جرائمی کنند که فقط (قتل) انسانها را در بر داشته. قربانیان سیاست مرگبار مبارزه با موادمخدر در ایران شامل اقلیتهای تحت ستم به ویژه شهروندان بلوچ هستند و محروم ترین و فرو دست ترین اقشار جامعه در ایران.”
همچنین، از سال ۲۰۱۷ برای اولین بار اعدامها در کویت و کشور فلسطین از سر گرفته شد و احکام اعدام‌های ثبت شده اندکی کاهش داشت و در ۱۶ کشور اعمال شد که در سال ۲۰۲۱، این رقم ۱۷کشور بوده است.
تعداد اعدام‌های ثبت‌شده توسط سازمان عفو بین‌الملل در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به میزان قابل توجهی افزایش یافته است که از ۵۹ درصد از ۵۲۰ اعدام در سال ۲۰۲۱ به ۸۲۵ مورد در سال ۲۰۲۲ رسیده است؛ و احکام اعدام ثبت شده از ۸۳۴ مورد در سال ۲۰۲۱ به ۸۲۷ مورد در سال ۲۰۲۲ ررسیده است که اندکی کاهش داشته است.
سازمان عفو بین‌الملل اعدامها را در هشت کشور منطقه از قبیل مصر، ایران، عراق، کویت، (حکومت) فلسطین، عربستان سعودی، سوریه و یمن ثبت کرده است. هیچ اعدامی در عمان و امارات متحده عربی، کشورهایی که در سال ۲۰۲۱ اعدام انجام داده‌اند، ثبت نشده است. اعدامها در کویت و کشور فلسطین برای اولین بار از سال ۲۰۱۷ از سر گرفته شد. در ماه سپتامبر، دولت بالفعل حماس در نوار غزه پنج نفر را اعدام کرد – ۳ نفر برای قتل و ۲ نفر برای جاسوسی برای اسرائیل. در ماه نوامبر، کویت هفت نفر – یک زن اتیوپیایی، یک مرد سوری، یک مرد پاکستانی و چهار مرد کویتی را اعدام کرد. در مقایسه با سال ۲۰۲۱، اعدام‌های ثبت‌شده در کشورهای مذکور کاهش یافته است: مصر (۸۳ تا ۲۴)؛ عراق (۱۷ تا ۱۱)؛ و یمن (۱۴ تا ۴). ۸۲۵ اعدام ثبت شده در این منطقه در سال ۲۰۲۲، بالاترین میزان ثبت شده توسط عفو بین‌الملل از سال ۲۰۱۷ بوده است.
ایران و عربستان سعودی مسئول اصلی افزایش قابل توجه اعدام‌های ثبت‌شده در سال ۲۰۲۲ بوده‌اند. از تعداد کل اعدام‌های ثبت‌شده در منطقه، ۹۴ درصد آن در ایران و عربستان که انجام شده است که به ترتیب (۷۰ درصد) و (۲۴ درصد) است.
سازمان عفو بین‌الملل، ۵۷۶ اعدام را در ایران ثبت کرده که نسبت به ۳۱۴ اعدامی که در سال ۲۰۲۱ ثبت شده بود، ۸۳ درصد افزایش داشته است. از ۵۷۶ اعدام ثبت‌شده توسط عفو بین‌الملل، ۲۷۹ مورد آن (۴۸٪) به خاطر قتل؛ ۲۵۵ مورد (۴۴٪) برای جرایم مرتبط با مواد مخدر؛ ۲۱ نفر برای تجاوز جنسی؛ ۱۸ نفر برای محاربه (دشمنی با خدا)؛ و ۳ نفر برای جرایم نامشخص اعدام شده‌اند. دو اعدام در ملاء عام انجام شد و ۱۲ زن اعدام شدند. در طول سال، مقامات ایرانی ۵ نفر را اعدام کردند که در زمان ارتکاب جرمی که برای آن محکوم شده بودند، زیر ۱۸ سال سن داشتند. اعدام‌های ثبت شده برای قتل افزایش شدید ۷۵ درصدی داشته‌اند که از ۱۵۹ مورد در سال ۲۰۲۱ به ۲۷۹ مورد در سال ۲۰۲۲ رسیده است؛ و جرایم مربوط به مواد مخدر نیز ۹۳٪ افزایش یافته است که از ۱۳۲ مورد در سال ۲۰۲۱ به ۲۵۵ مورد در سال ۲۰۲۲ رسیده است. مقامات ایرانی به استفاده از مجازات اعدام به عنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی ادامه دادند و این مجازات نامتناسب را برای اعضای اقلیت های قومی به عنوان بخشی از روند تبعیض و سرکوب طولانی مدت و ریشه‌دار این گروه‌ها به کار بستند.
در عربستان سعودی، خبرگزاری سعودی پرس، خبرگزاری رسمی دولت عربستان سعودی، بر اساس اعلامیه وزارت کشور، به طور رسمی جزئیات اعدام ۱۴۸ نفر – یک زن و ۱۴۷ مرد – در سال ۲۰۲۲ را منتشر کرد. از ۱۴۸ اعدام گزارش شده، ۸۴ مورد برای جرایم مرتبط با تروریسم؛ ۳۳ مورد برای قتل؛ ۲۰ برای جرایم مرتبط با مواد مخدر؛ ۴ مورد برای تجاوز و آدم‌ربایی؛ 3 مورد برای تجاوز جنسی، سرقت و جرایم مرتبط با مواد مخدر؛ یک مورد برای قتل و تجاوز؛ یک مورد برای تجاوز جنسی؛ یک مورد برای زورگیری، حمله و اقدام به قتل؛ و یک مورد برای دزدی، تجاوز جنسی و شکنجه بوده است. از ۱۴۸ نفری که گزارش شده اعدام شده‌اند، ۱۱۲ نفر تبعه عربستان سعودی بودند. بقیه‌ی افراد اتباع خارجی از کشورهای مذکور بودند: مصر (۴)؛ اتیوپیایی (۳)؛ اندونزیایی (۲)؛ اردن (۳)؛ میانمار (۱)؛ نپال (۱)؛ نیجریه (۲)؛ پاکستان (۳)؛ فلسطین (۱)؛ سوریه (۶) و یمن (۱۰). برای دومین سال متوالی، اعدام‌های ثبت‌شده در عربستان سعودی با سرعت نگران‌کننده‌ای رو به افزایش است که در مقایسه با ۲۷ اعدام ثبت‌شده در این کشور در سال ۲۰۲۰ تضاد زیادی دارد. مقامات سعودی در یک روز از ماه مارس، ۸۱ نفر را دسته‌جمعی اعدام کردند. این واقعیت که تعداد اعدام‌هایی که کمیسیون حقوق بشر عربستان سعودی به عفو بین‌الملل ارائه کرده است بسیار بیشتر از اعدام‌هایی است که در طول سال توسط آژانس مطبوعاتی سعودی اعلام شده است، باعث ایجاد نگرانی‌های جدی در مورد شفافیت عربستان سعودی در استفاده از مجازات اعدام می‌شود.
سازمان عفو بین‌الملل، برای صدور احکام اعدام در همه کشورهای منطقه به جز اسرائیل، مراکش/صحرای غربی و عمان، در مجموع ۱۶ مورد (از ۱۷ مورد در سال ۲۰۲۱ کاهش) ثبت کرده است. از ۸۲۷ حکم اعدام ثبت شده در سال ۲۰۲۲، ۵۳۸ مورد آن (۶۵٪) در مصر صادر شده است. از ۵۳۸ حکم اعدام، هفت مورد آن برای جرایم مرتبط با مواد مخدر؛ ۱۳ مورد برای تجاوز و سایر جرایم جنسی؛ و ۴۷ مورد آن برای زنان صادر شده است. در مقایسه با سال ۲۰۲۱، برای احکام اعدام در الجزایر (۹ به ۵۴)، بحرین (۰ به ۲)، مصر (۳۵۶ به ۵۳۸)، کویت (۵ به ۱۶)، فلسطین (حکومت) (۲۱ به ۲۸)، عربستان سعودی (۸ به ۱۲)، تونس (۳ به ۲۶) افزایش ثبت شده است. در مقابل، برای احکام اعدام در عراق (۹۱ به ۴۱)، اردن (۱۱ به ۴)، لبنان (۱۲ به ۲-) و یمن (۲۹۸ به ۷۸) کاهش قابل توجهی ثبت شده است.
سازمان عفو بین الملل تأیید کرد که در ایران احکام اعدام صادر شده است، اما اطلاعات کافی برای ارائه حداقل رقم معتبر به دست نیاورده است. در این منطقه حداقل ۲۰ مورد تخفیف در مجازات و حداقل ۷ مورد هم عفو از مجازات اعدام اعطا شد.
MENA-Overview_FA