سازمان عفو بینالملل با انتشار بیانیه ای مطبوعاتی از مقامات ایرانی خواست که فوراً برنامه اعدام چهار زندانی بلوچ و چهار زندانی عرب اهوازی را متوقف کنند.
به گزارش کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، عفو بین الملل ضمن اعتراض به افزایش دهشتناک اعدام زندانیان متعلق به اقلیتهای اتنیکی طی دو ماه گذشته، شمار بالای اعدامها در میان زندانیان متعلق به اقلیتهای اتنیکی را گویاترین نمونه‌ی سرکوب و تبعیض نهادینه علیه این گروه‌های تحت ستم برای دهه‌ها خوانده است.
این سازمان از جامعه بینالمللی خواست که با اتخاذ اقدامات منسجم، مقامات ایرانی را وادار به توقف اجرای احکام اعدام کنند.
عفو بین الملل تاکید کرده است که این احکام اعدام به دنبال محاکمههای ناعادلانه و با استناد به اعترافات گرفته شده تحت شکنجه صادر شده‌اند.
دیانا الطحاوی، معاون دفتر خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بینالملل در این بیانیه مطبوعاتی اشاره کرده است: «افزایش شدید اعدام زندانیان بلوچ و عرب اهوازی در ماه‌های اخیر به نگرانی‌های جدی دامن زده است که مقامات در حال استفاده از مجازات اعدام به عنوان ابزاری برای ایجاد رعب و وحشت در میان اقلیتهای ستمدیده و همین‌طور در سراسر جامعه هستند. شمار بالای اعدامها در میان زندانیان متعلق به اقلیتهای اتنیکی و عدم تناسب این آمار با جمعیت این اقلیتها در ایران گویاترین نمونه‌ی سرکوب و تبعیض نهادینهی است که این گروه‌های تحت ستم برای دهه‌ها با آن روبرو بوده‌اند.»
عفو بین الملل همچنین تاکید کرده است: «چهار زندانی بلوچ که در زندان‌های زاهدان در استان سیستان و بلوچستان و دستگرد در استان اصفهان در معرض خطر اعدام هستند، همگی مورد فهرستی طولانی از موارد نقض حقوق بشر، از جمله ناپدید‌سازی قهری، اعتراف‌گیری تحت شکنجه و محاکمههای ناعادلانه قرار گرفتهاند.»
در این بیانیه آمده است:«اسامی دو تن از آنها حامد ریگی و مهران نارویی است و اسامی دو نفر دیگر به دلیل دغدغه‌های امنیتی توسط عفو بینالملل محفوظ نگاه داشته شده است.»
عفو بین الملل افزوده است: «سه زندانی عرب اهوازی محکوم به اعدام در زندان شیبان اهواز، استان خوزستان – علی خسرجی، حسین سیلاوی و جاسم حیدری – از روز ۴ بهمن ماه ۱۳۹۹، در اعتراض به شرایط زندان، منع ملاقات با خانواده‌های خود و تهدید دائمی به اعدام، لب‌های خود را به هم دوخته و دست به اعتصاب غذا زده‌اند.»
بر اساس این بیانیه، یک زندانی عرب دیگر به نام ناصر خفاجیان، از فروردین ماه ۱۳۹۹، در وضعیت ناپدیدشدگی قهری به سر میبرد و بدین ترتیب، در معرض خطر شکنجه و اعدام مخفیانه قرار داد.
متن کامل بیانیه مطبوعاتی سازمخان عفو بین الملل تحت عنوان «جان هشت زندانی بلوچ و عرب اهوازی در خطر است» به شرح زیر است:
عفو بین الملل
اطالعیه مطبوعاتی
۲۰۲۱ فوریه ۴ – ۱۳۹۹ بهمن ۱۶
جان هشت زندانی بلوچ و عرب اهوازی در خطر است
سازمان عفو بین الملل امروز با انتشار یک بیانیه، ضمن اعتراض به افزایش دهشتناک اعدام زندانی ان متعلق به اقلیتهای اتنیکی طی دو ماه گذشته، از مقامات ایرانی خواست که فورا برنامه اعدام چهار زندانی بلوچ و چهار زندانی عرب اهواز ی را متوقف کنند. عفو بین الملل گفت که جامعه جهانی، از جمله نهادهای حقوق بشری سازمان ملل و اتحادیه اروپا، باید برای نجات جان این زندانیان فورا اقدام کنند.
دیانا الطحاوی ، معاون دفتر خاورمیانه و شمال آفریقا ی عفو بین الملل گفت: »افزایش شدید اعدام زندانیان بلوچ و عرباهوازی در ماه های اخیر به نگرانی های جدی دامن زده است که مقامات در حال استفاده از مجازات اعدام به عنوان ابزاری برا ی ایجاد رعب و وحشت در میان اقلیتهای ستمدیده و همین طور در سراسر جامعه هستند. شمار بالای اعدامها در میان زندانیان متعلق به اقلیتهای اتنیکی و عدم تناسب این آمار با جمعیت این اقلیتها در ایران گویاترین نمونه ی سرکوب و تبعیض نهادینهی است که این گروه های تحت ستم برای دهه ها با آن روبرو بوده اند.
او افزود:عفو بین الملل از جامعه بینالمللی میخواهد که با اتخاذ اقدامات منسجم، مقامات ایرانی را وادار به توقف اجرای احکام اعدامی کنند که به دنبال محاکمههای آشکارانه ناعادالنه و با استناد به اعترافات گرفته شده تحت شکنجه صادر شده اند.
چهار زندانی بلوچ که در زندان های زاهدان در استان سیستان و بلوچستان و دستگرد در استان اصفهان در معرض خطر اعدام هستند، همگی مورد فهرستی طوالنی از موارد نقض حقوق بشر، از جمله ناپدی د سازی قهری، اعتراف گیری تحت شکنجه و محاکمه های ناعادالنه قرار گرفتهاند. اسامی دو تن از آن ها حامد ریگی و مهران نارویی است و اسامی دو نفر دیگر به دلیل دغدغه های امنیتی توسط عفو بینالملل محفوظ نگاه داشته شده است.
سه زندانی عرب اهوازی محکوم به اعدام در زندان شیبان اهواز، استان خوزستان – علی خسرجی ، حسین سیالوی و
جاسم حی دری – از روز ۴ بهمن ۱۳۹۹ ،در اعتراض به شرایط زندان، منع مالقات با خانواده های خود و تهدید دائمی به اعدام، لب های خود را به هم دوخته و دست به اعتصاب غذا زده اند. یک زندانی عرب دیگر به نام ناصر خفاجیان، از فروردین ۱۳۹۹ در وضعیت ناپدیدشدگی قهری به سر میبرد، و بدین ترتیب، در معرض خطر شکنجه و اعدام مخفیانه قرار داد.
آمار دهشتناک اعدام اقلیت ها بر اساس آمار مرکز عبدالرحمن برومند، از اول دسامبر سال۲۰۲۰( ۱۱ آذر ۱۳۹۹ ،)مقامات ایرانی حداقل ۴۹ نفر را اعدام کرده اند و بیش از یک سوم آنها از زندانیان بلوچ بوده اند. از روز ۱۹ دسامبر۲۰۲۰( ۲۹ آذر ۱۳۹۹ ،)حداقل ۱۹ زندانی بلوچ و یک زندانی عرب اهواز ی اعدام شده اند.
یکی از آخرین قربانیان، زندانی بلوچ جاوید دهقان بود که روز ۱۱ بهمن ۱۳۹۹( ۳۰ ژانویه ۲۰۲۱ )اعدام شد، با وجود اینکه در روند رسیدگی به پرونده ی وی، أصول دادرسی منصفانه توسط سپاه پاسداران، مقامات دادستانی، دادگاه انقالب و دیوان عالی به شدت نقض شده بود .
در روز ۹ بهمن ۱۳۹۹( ۲۸ ژانویه۲۰۲۱ )زندانی عرب اهوازی علی مطی ری در حالی که در اعتصاب غذا به سر می برد، اعدام شد. حکم اعدام او نیز با وجود موارد نقض جدی أصول دادرسی منصفانه صادر و قطعی شده بود.
او گفته بود که در دوران بازجویی، برای دادن »اعتراف« تحت شکنجه قرار گرفته بوده است. مقامات بر خالف قوانین ایران، برنامه اعدام علی مطیری را از قبل به خانواده وی اعالم نکرده و آن ها را از حق داشتن آخرین مالقات هم محروم کردند.
زندانیان بلوچ در معرض خطر اعدام حامد ریگی، زندانی بلوچ محبوس در زندان زاهدان، در ارتباط با مشارکت در یک درگیری مسلحانه با نیروهای امنیتی مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۹۶در استان سیستان و بلوچستان ، که در جریان آن چندین نفر از نیروها ی امنیتی کشته شدند، به اعدام محکوم شد ه است. دو برادر او ، بهنام و شعیب ریگی، در ارتباط با همین پرونده روز ۲۹ آذر ۱۳۹۹( ۱۹دسامبر سال ۲۰۲۰ )اعدام شدند. اعدام آنها این نگرانی را ایجاد کرده که او نیز ممکن است به زودی اعدام شود.
مهران نارویی، محبوس در زندان دستگرد، از دیگر زندانیان بلوچ در صف اعدام است. او حدود چهار سال پیش از بابت جرایم مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شد، در حالی که هم در مرحله تحقیقات و هم در مرحله محاکمه از دسترسی به وکیل محروم شده بود. هم پرونده ای او، أنور نارویی روز ۹ بهمن ۱۳۹۹( ۲۸ ژانویه ۲۰۲۱ )اعدام شد و به همین خاطر، بیم آن میرود که مهران نارویی هم در خطر قریب الوقوع اعدام باشد.
دو زندانی بلوچ دیگر نیز در زندان زاهدان در معرض خطر اعدام هستند ولی عفو بین الملل نام آنها را به دلیل
دغدغه های امنیتی محفوظ نگه داشته است. آنها نیز به دنبال یک دادگاه به شدت ناعادالنه توسط دادگاه انقالب زاهدان به جرم »بغی« )قیام مسلحانه( محکوم به اعدام شدند. این دو زندانی پس از دستگیری در آبان ۱۳۹۴ ،برای ماه ها در سلول انفرادی نگهداری شدند و به گفتهی خود توسط ماموران وزارت اطالعات شکنجه شدند. آنها وادار شده اند که وکیل خود را از میان فهرستی از وکالی تأیید شده توسط رئیس قوه قضائیه انتخاب کنند و به همین وکیل هم تا چند روز قبل از جلسه محاکمه دسترسی نداشتند.
در جریان محاکمه ی این چهار زندانی بلوچ، قضات بر خالف قانون به »اعترافات« اجباری آنها استناد کرد ه اند در حالی که هر چهار نفر »اعترافات« خود را در دادگاه پس گرفته و اعالم کردند که برای بیان این اظهارات تحت شکنجه قرار گرفته اند.
زندانیان عرب اهوازی در معرض خطر اعدام بر أساس اظهارات سخنگوی قوه قضاییه ایران در جریان یک نشست مطبوعاتی در روز ۲۴ دی ۱۳۹۸ ،حسین سیلاوی، علی خسرجی و ناصر خفاجی ان در ارتباط با حمله مسلحانه به یک کلانتری در اهواز در روز ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ که منتهی به مرگ دو مامور شد، محکوم به اعدام شده اند.
این سه زندانی برای ماه ها در سلول های انفراد ی بازداشتگاه وزارت اطالعات در اهواز، بدون دسترسی به خانواده و وکیلشان، نگه داری شدند. به گفته منابع آگاه ، در این دوران، آن ها مورد شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز قرار گرفتند، به طوری که قفسه سینه و/یا دستهای آن ها دچار شکستگی شد. ماموران امنیتی و اطالعاتی بارها آنها را تحت شکنجه قرار دادند تا علیه خود »اعتراف« کنند. این »اعترافات« مدت کوتاهی پس از دستگیر ی متهمان در اردیبهشت ۱۳۹۶ از صدا و سیمای جمهوری اسالمی ایران پخش شد و برای صدور حکم محکومیت توسط دادگاه مورد استناد قرار گرفت.
حسین سیلاوی ، علی خسرجی و ناصر خفاجیان اجازه نیافته اند که وکیل دلخواه خود را انتخاب کنند. در فرودین ۱۳۹۹ ، آنها پس از انتقال به مکانی نامعلوم در وضعیت ناپدید شدگی قهری قرار داده شدند . حسین سیالو ی و علی خس رجی نهایتا در آبان ۱۳۹۹ به زندان شیبان بازگردانده شدند. ناصر خفاجیان همچنان در وضعیت ناپدید شدگی قهری به سر میبرد و پیگیری های خانواده او از مقامات درباره سرنوشت و محل نگهدار ی وی بی پاسخ مانده است.
جاسم حی دری به اتهام »بغی« توسط دادگاه انقالب در اهواز به اعدام محکوم شده است. این اتهام در ارتباط با همکاری ادعایی وی با گروه های مخالف جمهوری اسالمی به او نسبت داده شده است. دیوان عالی این حکم را در آبان ۱۳۹۹ تأییدکرد.
به گفته منابع آگاه، و ی پس از دستگیری در آذر ۱۳۹۶ ،ماه ها در سلول انفراد ی بدون دسترسی به خانواده و
وکیلاش نگه داری شد و تحت شکنجه و سایر بدرفتار ی ها قرار گرفت.
دیانا الطحاوی ، معاون دفتر خاورمیانه و شمال آفریقا ی عفو بین الملل گفت: »وحشتناک است که دیوان عالی ایران مرتبا بر احکامی مهر تایید میزند که پس از محاکمههای به شدت ناعادالنه صادر شده اند. این وضعیت عمال هیچ امکان پیگیری و دادخواهی برای قربانیان نظام کیفری معیوب کشور باقی نگذاشته و به ناقضان حقوق بشر، مصونیت مطلق از مجازات اعطا کرده است»
عفو بین الملل با مجازات اعدام در همه شرایط و بدون استثنا مخالف است. مجازات اعدام ظالمانه ترین، غیرانسانی ترین و تحقیرآمیزترین نوع مجازات است و حق حیات که در اعالمیه جهانی حقوق بشر به رسمیت شناخته شده است را نقض میکند.