علیرضا فرشی، فعال تُرک (آذربایجانی) در حال حاضر در تیپ ۵ اندرزگاه ۱ زندان تهران بزرگ در حال تحمل ۲ سال حبس تعزیری در رابطه با پرونده مراسم گرامیداشت روز جهانی زبان مادری در سال۱۳۹۲ است.
این فعال تُرک (آذربایجانی) روز سه شنبه ۳۱ تیر ماه ۱۳۹۹، به همراه بهنام شیخی و حمید منافی نادرارلی با هجوم نیروهای امنیتی به منزل شخصی وی در تهران جهت تحمل محکومیت ۲ سال حبس تعزیری و ۲ سال تبعید بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. علیرضا فرشی، صبح روز سه‌شنبه ۱۸ شهریورماه ۱۳۹۹، از بند ۸ زندان اوین به بند ۱ تیپ ۵ زندان تهران بزرگ منتقل شد.
روز چهارشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۸، علیرضا فرشی، شهروند اهل مرند در مکان کار خود توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده‌بود.
مأموران امنیتی پس از حضور در محل کار این شهروند و ضمن بازرسی و ضبط برخی از لوازم شخصی، وی را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
روز پنجشنبه ۲۹ اسفند ۱۳۹۸، علیرضا فرشی، فعال ترک (آذربایجانی) ساکن تهران که روز چهارشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۸، بازداشت شده‌بود، از بازداشتگاه ۲۰۹ زندان اوین به قرنطینه بند چهار این زندان منتقل شد.
ساعت ۱۰ صبح روز دوشنبه ۲ دی ماه ۱۳۹۸، دادگاه رسیدگی به اتهامات آقای فرشی و سه شهروند دیگر در شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به ریاست قاضی بابایی و با حضور وکیل مدافع این شهروندان، محمدرضا فقیهی برگزار شد.
«علیرضا فرشی» عصر امروز شنبه۲۳ فروردین ۱۳۹۹ پس از سه ماه بازداشت و با تودیع قرار وثیقه ۴۰۰ میلیون تومانی تا پایان مراحل دادرسی به صورت موقت از زندان اوین آزاد شد.
آقای فرشی، بیش‌تر طی حکمی از سوی شعبه اول دادگاه انقلاب شهرستان بهارستان بابت اتهام «مشارکت در جمعیت بابت برهم زدن امنیت ملی» به ۱۵ سال زندان و تبعید به شهرستان باغ ملک از توابع استان خوزستان محکوم شده بودند.
این فعال ترک (آذربایجانی)، موسس کمپین آنلاین بزرگداشت روز جهانی زبان مادری بود.
علیرضا فرشی روز ۲ اسفندماه ۱۳۹۳، مصادف با روز جهانی زبان مادری، از سوی ماموران امنیتی در منزل شخصی خود در شهر تهران بازداشت شده بود.
گفته شده در روزهای قبل از بازداشت این فعال مدنی، به دلیل فعالیت‌هایش در کمپین کسب مجوز برای برگزاری مراسم در روز جهانی زبان مادری به مراجع قضایی در شهر تهران احضار شده بود.
علیرضا فرشی روز یکشنبه ۳۰ فروردین‌ماه ۱۳۹۴، پس از نزدیک به ۲ ماه بازداشت از زندان اوین آزاد شد.
این شهروند روز ۲ اسفندماه ۱۳۹۲، مصادف با روز جهانی زبان مادری، به همراه تنی چند از فعالان مدنی در نسیم شهر تهران بازداشت و روز یکشنبه ۳۰ فروردین‌ماه ۱۳۹۳، پس از نزدیک به ۲ ماه از زندان اوین آزاد شد.
سازمان عفو بین‌الملل مستقر در لندن در اسفند ماه ۹۸ و همزمان با روز جهانی زبان مادری، طی بیانیه‌ای خواستار لغو حکم زندان و تبعید علیرضا فرشی مدافع حقوق بشر شده بود.
علیرضا فرشی پیش‌ازاین نیز به دلیل سردادن شعار در یک مراسم پیاده‌روی خانوادگی در خرداد سال ۸۸، در پارک ائل‌گولی تبریز، بازداشت و ضمن اخراج از هیئت‌علمی دانشگاه آزاد جلفا در دادگاه انقلاب به ۶ ماه حبس تعزیری محکوم‌شده بود.
گفته شده از دلایل بازداشت های متعدد این فعال مدنی، فعالیت‌های وی در زمینه تلاش برای حق آموزش به زبان مادری و راه اندازی کمپین برگزاری مراسم روز جهانی زبان مادری است.
بین ۱۶ تا ۲۵ درصد جمعیت ایران ترک‌زبان هستند که به طور عمده در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان سکونت دارند، تعدادی از این شهروندان برخورد حاکمیت با شهروندان ترک‌زبان را توام با تبعیض می‌دانند و منع تدریس زبان‌های غیر فارسی در مدارس را یکی از برجسته‌ترین موارد تبعیض می دانند که همواره با اعتراض بخشی از فعالان مدنی این مناطق روبرو بوده است.
سازمان فرهنگی ملل متحد، یونسکو، روز ۲۱ فوریه را به عنوان «روزجهانی زبان مادری» در تقویم سالانه خود نام‌گذاری کرده است و سالانه رسانه‌ها در ایران هم در تجلیل از زبان مادری مطالبی منتشر می‌کنند و مراسم پراکنده و غیر رسمی به همین مناسبت برگزار می شود.