کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل با همکاری سازمان جهانی بهداشت، دستورالعمل موقت مقابله با ویروس کووید-۱۹ را منتشر کرده که مبنای این دستورالعمل وضعیت خاص افرادی است که از حق آزادی خود محروم مانده‌اند.
به گزارش کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، بنیاد حقوق بشری عبدالرحمن برومند، نسخه‌ای از این دستورالعمل را تحت عنوان «دستورالعمل موقت کمیته دائمی بین سازمان‌ها» به فارسی منتشر کرده است.
این دستورالعمل موقت مقابله با ویروس کووید-۱۹ با توجه به وضعیت خاص افرادی که در زندان‌ها، بازداشتگاه‌ھای اداری، بازداشتگاه‌ھای مھاجرتی و مراکز بازپروری معتادان به سر می‌برند، منتشر شده است.
در مقدمه دستورالعمل موقت کمیته دائمی بین سازمان‌ها همچنین با تأکید بر وظیفه دولت‌ها بر رعایت حقوق زندانیان و افراد بازداشت شده برای دسترسی به خدمات بهداشتی و پزشکی مناسب، آمده است:
«به‌موجب الزامات معیارھای بین‌المللی، دولت‌ھا موظفند دسترسی به مراقبت ھای بھداشتی و پزشکی را، معادل آن‌چه در جامعه رایج و در دسترس است، برای افرادی که در بازداشت به سر می‌برند، میسر و تضمین کنند و این امر در مورد کلیه افراد، صرف نظر از تابعیت، ملیت یا وضعیت مھاجرتی آنان، صدق می‌کند.»
همچنین در بخش های دیگری از دستورالعمل موقت کمیته دائمی بین سازمان‌ها اشاره شده است:
«رعایت و حفظ بهداشت در بازداشتگاه‌ها، نه تنها در جهت منافع زندانیان است بلکه سلامتی کارکنان زندان‌ها و کل جامعه را نیز تضمین می‌کند.»
«اگر خطرات مرتبط با ویروس در این مکان‌ھا رفع نشود، کووید-۱۹ می‌تواند در میان عموم مردم در خارج از زندان نیز به‌طور گسترده‌تری شایع شود.»
«مقامات باید اقدامات فوری را جھت کاھش ازدحام بیش از حد در زندان‌ھا به عمل آورند، از جمله اتخاذ تدابیری برای رعایت دستورالعمل سازمان بھداشت جھانی درباره فاصله‌گذاری اجتماعی و دیگر اقدامات بھداشتی.»
سازمان ملل متحد طی بیانیه ای از شرایط زندانیان در کشورهایی که کرونا ویروس در آن شیوع پیدا کرده از جمله ایران ابراز نگرانی کرده است.و سازمان عفو بین الملل ط خواستار آزادی زندانیان عقیدتی شده است.
همچنین سازمان عفو بین‌الملل در هفته های اخیر با انتشار بیانیه های جداگانه ای در پی خطر شیوع ویروس کرونا در زندان های ایران، خواستار آزادی بی‌درنگ و بدون قیدوشرط صدها زندانی عقیدتی و حفظ سلامت همه زندانیان شد.
با تمام این اوصاف، به رغم تقاضای سازمانهای حقوق بشری هنوز شمار بسیاری از زندانیان سیاسی و زندانیان جرائم غیر خطرناک نتوانسته اند در شرایط بحران کرونا در زندانهای ایران از حق مرخصی بهره مند گردند.