ستاد کل نیروهای مسلح با انتشار اطلاعیهای در خصوص سقوط هواپیمای اوکراینی اعلام کرد: «هواپیمای اوکراینی به دلیل خطای انسانی مورد اصابت قرار گرفته است.»
همچنین در بخشی از این اطلاعیه گفته شده که این هواپیما به دلیل نزدیک شدن به «یک مرکز حساس نظامی» و «بر اثر بروز خطای انسانی» توسط موشکهای سپاه مورد اصابت قرار گرفتهاست.
در بخشهایی از این بیانیه آمدهاست: «پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین از فرودگاه امام خمینی حرکت نموده و در هنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار میگیرد که در این شرایط بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیر عمد، هواپیمای مذکور مورد اصابت قرار گرفته که متاسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی میگردد.»
همچنین امیرعلی حاجیزاده، فرمانده هوافضای سپاه روز شنبه ۲۱ دی ۱۳۹۸، در یک نشست خبری گفت: «اپراتور هواپیمای مسافربری را موشک کروز تشخیص داد.»
فرمانده هوافضای سپاه در این نشست خبری گفته است: «باتوجه با اطلاعاتی که به اپراتور داده بودند که شرایط جنگی است و موشک کروز شلیک شده، او این هواپیما را کروز تشخیص داده؛ او موظف بوده تماس بگیرد و تاییده بگیرد و خبط اپراتور هم از همین نقطه است. منتها در آن شرایط گویا شبکه ارتباطی او با اختلال مواجه شده بود. او ده ثانیه فرصت داشته که تصمیم بگیرد که بزند و میتوانسته نزند و در این شرایط این تصمیم بد را میگیرد.»
طی روزهای اخیر و پس از ساقط شدن هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ اوکراین گمانهزنیهای زیادی در خصوص نحوه سقوط این هواپیمای مسافری در شبکههای اجتماعی و از طرف برخی مقامات کشورها صورت گرفت که نشان از ساقط شدن هواپیما با اصابت موشک میداد. ویدئوهایی نیز در همین خصوص در شبکههای اجتماعی منتشر شد که تردید نسبت به این موضوع را کم میکرد.
مقامهای آمریکایی و کانادایی و چند رسانه بینالمللی نیز گفته بودند علت سقوط هواپیمای اوکراین اصابت موشک بودهاست. با این حال مقامهای ایرانی تا امروز فرضیه شلیک به سوی این هواپیما را رد میکردند.
در نهایت صبح روز شنبه ۲۱ دی ۱۳۹۸، ستاد کل نیروهای مسلح با انتشار اطلاعیهای در خصوص ساقط شدن هواپیمای اکراینی اعلام کرد: «هواپیمای اوکراینی به دلیل خطای انسانی مورد اصابت قرار گرفته است.» و در بخشی از اطلاعیهاش نوشته که این هواپیما به دلیل نزدیک شدن به «یک مرکز حساس نظامی» و «بر اثر بروز خطای انسانی» توسط موشکهای سپاه مورد اصابت قرار گرفتهاست.
صبح امروز یکی از کارمندان اداره برج مراقبت فرودگاه مهرآباد تهران در تماسی به کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی خبر داد که هواپیمای مورد اشاره از مسیر خود خارج نشدهبود.
این کارمند که در فرودگاه مهرآباد تهران مشغول به کار است به کمپین میگوید: «از همان ساعت اولیه به ما اطلاع دادند که یک هواپیما در حاشیه فرودگاه امام خمینی سقوط کرده و احتمالا خطای انسانی باعث سقوط آن شده.»
“فردای آن روز همه پرسنل برج مراقبت و معاونت هوانوردی، واحد بریفینگ، مسئولان ایمنی زمینی، و مقامهای ارشد فرودگاههای امام خمینی و مهرآباد در جلسهای فراخوانده شده و از آنها خواسته شد در این خصوص سکوت کنند.”
این فرد در ادامه افزود: «امروز پس از آنکه در اخبار خواندم ستاد کل نیروهای مسلح در اطلاعیهای گفته هواپیمای اوکراینی به دلیل خروج از مسیر خود و با خطای انسانی مورد اصابت قرار گرفته، دیگر نتوانستم جلو خود را بگیرم. من با همکاران خود در برج مراقبت فرودگاه امام خمینی تماس داشتهام بارها و بارها با آنها به صورت حضوری و تلفنی صحبت کردم. نه فقط من خیلی از همکاران ما پیگیر این موضوع هستند، اما اینکه گفته شده هواپیما از مسیر همیشگی خود خارج شدهبود درست نیست. از لحظهای که یک هواپیما بر روی رمپ، تاکسی (مسیری که یک پرواز از پارکینگ به سمت باند میرود) خود را به سمت باند شروع میکند تا لحظه تیکآف و خروج از شعاع فرودگاه تا ارجاع به سنتر تهران و فرودگاههای بعدی تا رسیدن به مقصد نهایی، تمام وقایع لحظه به لحظه بر روی رادارها و سیستم ناوبری ثبت میشود. کوچکترین تغییری به اطلاع خلبان میرسد و خلبان هم هر لحظه به هر دلیلی نیاز به تغییر مسیر داشتهباشد، به هر دلیلی چه تغییرات آب و هوایی و اقلیمی و … آن را به اطلاع برج مراقبت، واحد بریفینگ و سنتر میرساند. مگر خلبان خودرو سوار شده که بخواهد سلیقهای مسیر را تغییر دهد؟»
این فرد در ادامه گفت: «به عنوان نمونه ما منطقه نطنز را داریم که گاه با خلبانهای خارجی که از آسمان این مسیر که بیشتر در محور اصفهان است، از پیش هشدارها در کارت پروازی و پروسه پروازشان آورده شده و اینطور نیست که یک مسیر را خلبان تعیین کند یا تغییر دهد. گاها خلبان برای سریعتر رسیدن به مقصد تغییراتی کوچک را اعمال میکند اما با هماهنگی با برج مراقبت و واحد بریفینگ.»
این کارمند اداره مراقبت میگوید: «ما منع شدهایم و در این خصوص نباید صحبت کنیم، نظر بدهیم و مقامهای بالاتر هم از ما خواستهاند که این موضوع را به مسئولان جمهوری اسلامی واگذار کنند و اجازه بدهند آنها پیگیر باشند، اما واقعیت در حال تحریف است.»
او در آخر گفت: «صحت گفتههای من را هیچ مقام مسئولی نمیتواند تایید کند و فقط و فقط از طریق دو جعبه سیاه هواپیما میشود مشخص کرد. هر هواپیمایی دو جعبه سیاه دارد یکی در کابین خلبان که مربوط به وقایع کابین خلبان است و دیگری جعبه سیاهی که مربوط به مشخصات پرواز در خصوص ارتفاع، سرعت، مسیر، جهت باد و کلا جزییات دقیق مشخصات هر پرواز است. آنها را بررسی کنید تا حقیقت برای همگان روشن شود.»
پیشتر مقامات مسئول حکومت ایران گفتند که جعبه سیاه کشف شده در محل سقوط هواپیما را تحویل شرکت سازنده، بوئینگ، یا دولت آمریکا نخواهند داد.
هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ متعلق به خطوط هواپیمایی اوکراین با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه، بامداد چهارشنبه ۱۸ دی، ساعاتی پس از حملات موشکی ایران به پایگاههای آمریکا در خاک عراق و شش دقیقه پس از بلند شدن از باند فرودگاه «امام خمینی»، در محدوده شاهد شهر سقوط کرد و همه سرنشینهای آن کشته شدند.
از پس از انتشار این خبر در رسانهها و شبکههای اجتماعی بارها مقامات ایران نقش خود را در این حادثه کتمان کردند.
مقامات برخی کشورها از جمله آلمان، اوکراین، ایالات متحد و کانادا از ایران خواستهاند که اجازه دهند تحقیقات در این زمینه به صورت مستقل صورت بگیرد.
اشاره: «هویت کارمند برج مراقبت برای کمپین محرز شده، اما بنا به دلایل امنیتی امکان افشای نام وی نیست.»
گزارش: داریوش عدیم