جمعی از زندانیان سیاسی و غیر سیاسی در بند ۴ زندان اوین، به مناسبت چهلمین روز درگذشت جان‌باختگان اعتراضات آبان‌ماه ۹۸ روز پنج‌شنبه ۵ دی‌ماه مراسمی در زندان برگزار کردند.
پنج دی ۹۸ پیش‌تر از سوی برخی خانواده‌های جان‌باختگان برای برپایی مراسم چهلم فراخوان شده‌بود و همچنین در این روز در برخی شهرهای ایران و جهان مراسم‌هایی در گرامی‌داشت و یاد کشته‌شده‌ها برگزار شد.
یک منبع مطلع به کمپین زندانیان سیاسی و مدنی خبر داده که در این روز جمعی از زندانیان سیاسی محبوس در بند ۴ زندان اوین به همراه چند زندانی عادی مراسمی به یاد جان‌باختگان برگزار کردند.
بنا به گفته این منبع؛ “ماموران حفاظت اطلاعات و افسر نگهبانان زندان سعی بر جلوگیری از برگزاری این مراسم داشتند، با این حال این مراسم ساعت ۴:۳۰ بعدازظهر روز پنج‌شنبه توسط چند زندانی سیاسی برگزار شد.”
در این مراسم و گردهمایی شماری از زندانیان عادی نیز به زندانیان سیاسی پیوستند و ضمن گرامی‌داشت یاد جان‌باختگان به صورت دسته‌جمعی سرود معروف یار دبستانی و همراه شو عزیز را با صدای بلند خواندند.
حاضرین در این مراسم در ادامه با پخش حلوا، خرما و شربت از دیگر زندانیان پذیرایی کردند.
همچنین گفته شده؛ “ماموران زندان قصد بر هم زدن مراسم را داشتند که با واکنش زندانیان سیاسی و اراده آن‌ها برای برپایی مراسم موفق به آن نشدند.”
اسامی تعدادی از شرکت کنندگان در این مراسم به این شرح است:
۱- فرهاد سلمانپورظهیر ۲-رضا مهرگان ۳-مهدی مسکین نواز ۴- برزان محمدی ۵- محمد ابوالحسنی ۶-رضا محمد حسینی ۷- حامد آئینه وند ۸- وحید قدیر زاده ۹-خالد پیرزاده ۱۰-پیمان جمشیدی ها ۱۱-مهدی دارینی و جمعی دیگر از زندانیان سیاسی و عادی بند ۴ زندان اوین
روز پنج‌شنبه ۵ دی‌ماه شماری از شهروندان و فعالان مدنی برای برگزاری مراسم چهلمین روز گذشت پویا بختیاری، یکی از جان‌باختگان اعتراضات آبان‌ماه ۹۸ به گورستان بهشت سکینه کرج رفتند، اما حضور پر شمار نیروهای امنیتی مانع شکل‌گیری مناسب مراسم شد. از طرف دیگر گزارش‌هایی از بازداشت چند شهروند در حین برگزاری مراسم نوید بهبودی یکی دیگر از جان‌باختگان در روستای گوراب زرمیخ یکی از شهرهای شهرستان صومعه‌سرا در استان گیلان منتشر شده‌است. گفته می‌شود که ۱۲ نفر بازداشت شده‌اند و پدر نوید بهبودی به نهادهای امنیتی احضار شده‌است.
بازداشت شدگان مراسم چهلم نوید بهبودی پس از بازداشت به بازداشتگاه رشت منتقل شده‌اند.
پیش‌تر گروهی از مادران عضو «جنبش دادخواهی ایران» با امضای یک بیانیه، با خانواده‌های داغدیده آبان ۱۳۹۸ اظهار هم‌دردی و اعلام کرده‌بودند که در مورد این جنایت‌ها ساکت نمی‌نشینند.
آن ها در بیانیه خود نوشته‌بودند: «ما مادران ساکت نمی نشینیم. ما مادران و خانواده های داغدیده که در طی ۴۰ سال فرزندان مان، جان خود را در راه آزادی و برقراری عدالت از دست داده اند، از مردم شریف و آزاده ایران و جامعه بین المللی می خواهیم که روز ۵ دی ماه (۲۶ دسامبر) مصادف با چهلمین روز کشته شدن فرزندان مان، را روز بین المللی ادای احترام به قربانیان آبان ماه اعلام کرده و با برگزاری مراسم یادبود، یک دقیقه سکوت کنیم.»
اما مقامات ایران از روز چهارشنبه ۴ دی‌ماه و در آستانه چهلم جان‌باختگان اعتراضات در ایران، در برخی شهرها و استان‌ها دسترسی به اینترنت را محدود یا قطع کردند.
گزارش‌ها در شبکه‌های اجتماعی و برخی وب‌سایت‌های حقوق بشری روز چهارشنبه ۴ دی ماه و در آستانه برگزاری مراسم چهلم جان باختگان اعتراضات آبان ماه در پنجم دی، از قطعی اینترنت در برخی از شهرهای ایران حکایت می‌کند.
نت بلاکز، موسسه ناظر بر اینترنت در صفحه توئیتر خود گزارش داد شواهد از «اختلال در اینترنت موبایل» در بخش هایی از ایران از ساعت ۶:۳۰ صبح به وقت ایران در روز چهارشنبه ۴دی را نشان می دهد این اختلال و قطعی همچنان ادامه دارد.
اعتراضات به افزایش سه برابری نرخ بنزین در بیشتر شهرهای کشور از روز جمعه ۲۴ آبان‌ماه آغاز شد و در روزهای پس از آن شدت گرفت.
ماموران امنیتی در این اعتراضات با اعمال خشونت به اعتراض‌کنندگان با ایجاد ضرب و جرح توسط باتون یا با شلیک مستقیم گلوله پاسخ دادند. همچنین ماموران امنیتی در برخی شهرها با شلیک گازاشک‌آور و استفاده از اسلحه‌های ساچمه‌ای سعی بر متفرق کردن مردم داشتند.
نیروهای امنیتی با شلیک مستقیم به جمعیت متعرض در دست‌کم ۳۵ شهر از استان‌های کشور باعث کشته‌شدن شماری از شهروندان معترض شدند.
ویدئوهایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد، نیروهای امنیتی از بالای پشت‌بام‌ها یا حتی هلیکوپتر به معترضان غیر مسلح در خیابان شلیک کرده‌اند.
در حال حاضر بسیاری از خانواده‌ها از وضعیت نزدیکان خود که در بازداشت به سر می‌برند، اطلاعی ندارند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی مفصل شمار جان باختگان را ۱۵۰۰ نفر اعلام کرده است.
هنوز در خصوص آمار کشته‌شده‌ها از سوی مقامات ایران آماری ارائه نشده‌است.