طی اعتراضات سراسری آبانماه ۹۸، صدها شهروند توسط نیروهای امنیتی جان خود را از دست داده و شمار زیادی زخمی شدهاند.
همینطور در این اعتراضات هزاران نفر در شهرهای مختلف ایران بازداشت شدهاند.
علیرضا اعظمی، مدافع حقوق بشر و فعال رسانهای با یکی از شهروندان ساکن شهریار در خصوص اعتراضات سراسری آبانماه ۹۸ و برخی وقایعی که در این شهر افتاده، گفتگو کردهاست.
آقای اعظمی در این گفتگو سوالاتی طرح کرده و این شهروند که خود یکی از شرکت کنندگان در این اعتراضات بودهاست به عنوان یک شاهد عینی به پرسشها، پاسخ دادهاست.
- اگر ممکن است از مشاهدات خود در اعتراضات شهریار برایمان بگویید؟
روز شنبه ۲۵ آبانماه مردم خیابان اصلی شهریار به نام ولیعصر که از مرکز شهر میگذرد، را با خودروهای خود مسدود کردند. همه رانندهها راضی به این شیوه اعتراض بودند، شمار زیادی نیز در میدان اصلی شهر به نام امام خمینی اجتماع کردند و شعار میدادند. در بین جمعیت نیروی انتظامی هم حضور پررنگی داشت. اما به اعتراض کنندگان کاری نداشتند. اما در کوچه پس کوچهها جلوی همه رو میگرفتند و با تهدید میگفتند «به خانه بروید»
اواسط خیابان ولیعصر کمی جلوتر از میدان امام گارد ویژه با یکی از نیروهای امنیتی حکومت که سپر و کلاه کاسکت داشتند بصورت دو ردیف دیده میشدند.
جمعیت معترض شعارهای «نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران»، «توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه» و … سر میدادند.
تا حدود ساعت ۲ اوضاع لحظه به لحظه تغییر میکرد. جمعیت زیاد بود و در شهریار سابقهی اعتراضی اینچنینی وجود نداشت. عصر درگیریها شروع شد و همان روز اول عدهای کشته شدند که آمار دقیق ندارم. مردم مجسمهی انگشتر خمینی در کنار میدان و وسط خیابان ولیعصر را آتش زدند. اکثر معترضین جوان و زیر ۳۰ سال بودند. حتی تعداد زیادی نوجوان هم در میان معترضان دیده میشد. درگیریها از عصر شنبه شدت پیدا کرد. روز یکشنبه در کوچهای که اسمش خاطرم نیست و به اسم کوچه درمانگاه رازی معروف است با ماشین از روی مردم عبورکردند.
تکتیراندازها از بالای ساختمان نیازی در چهارراه مخابرات مردم را هدف گلوله قرار دادند. زن و مرد و پیر و جوان و کودکان هیچ کدام در امان نبودند. درگیریها به سمت میدان معلم کشیده شد. تمام بانکهای خیابان ولیعصر و حتی اداره پست به آتش کشیده شد. کسی از هویت کسانی که این مراکز را به آتش کشیدند اطلاع ندارد. سپاه در «چهارراه مخابرات» مردم را به گلوله بست. یک شاهد عینی میگفت «خیابان از خون برق میزد»
به گفته منبع موثقی که مسئول ثبت مرگ و میر شهر شهریار است تا اواسط هفته تعداد کشتههای فقط شهر «شهریار» بالای ۲۰۰ نفر بود.
مردم درهای منازل و آپارتمانها را برای فراری دادن معترضین باز گذاشته بودند. تعداد کشتههای شهریار خیلی بالاست چون خیلیها اصلا به مراکز پزشکی مراجعه نکردند.
- شما خودتان هم در این اعتراضان حضور داشتید، میتوانید وضعیت خیابانها را برای ما شرح دهید؟
خیابانها وضعیت عجیبی داشت، بنظر میرسید که در منطقهای جنگی هستیم. همه جا پر از آتش و دود بود و صدای گلوله شنیده میشد. بصورت عادی مردم زخمی رو میدیدیم که در حال فرار هستند. گروهی با کوباندن باتومها به زره یا میلههای کنار «خیابان ولیعصر حیدر گویان» از خیابان بالا پایین میرفتند. مردم چند نفر از نیروهای انتظامی و اسلحههایشان را گرفتند، اما آنها با ماشین فراری داده شدند. یکی از همان نیروها توسط یکی از همان اسلحهها زخمی شد، اما نیروهای امنیتی سریع وی را از محل خارج کردند و تقریبا عده خیلی کمی متوجه این جریان شدند حتی نیروهای خودشان هم متوجه نشدند. گویا برای حفظ روحیه نیروهایشان اینکار را کردند. لباس شخصیها بعد از کشت و کشتار بین مردم میچرخیدند و زخمیها را با ماشین میبردند. اگر کسی قصد کمک داشت با اسلحه تهدید میکردند. چهارراه مخابرات مردی فریاد «مرگ بر دیکتاتور» سر داد که لباس شخصیها به پایش شلیک کردند و بعد او را با خود بردند. خیلی صحنههای عجیبی بود.
- آیا میتوانید آمار تقریبی از تعداد کشته شدگان به ما بدهید؟
آمار تقریبی تا تاریخ ۲۹ آبان بالای ۲۰۰ نفر کشته شده و تعداد بسیار بالایی زخمی شدهاند که این آمار توسط مسئول آمار فوتیهای شهریار به ما رسید. خیلی از زخمیها توسط کادر بیمارستان و درمانگاه فراری داده شدند و تعداد بسیاری هنوز در بدنشان «ساچمه» هست.
- آیا از هویت برخی از کشتهشدگان چیزی میدانید؟
بله، اسامی برخی از آنها را میدانم. نادر مومنی که گلولهای از ناحیه پهلو خورده و خانوادهش در ازای تحویل جسد مبلغی که مطمئن نیستم چقدر بوده پرداخت کردند. او در حال کشیدن کرکره مغازه مشاور املاکش تیر خورده بود.
بهروز اصغرپور که مغازه کلیدسازی داشته و صرفا سر کوچه نزدیک میدان ایستاده بود. (خانوادهی وی معتقدند که وی از معترضان نبوده است) فکر میکنم سنش حدود ۲۲ یا ۲۳ بود که هدف گلوله قرار گرفت و جان باخت. علیرضا نوری ۱۶ ساله که روز یکشنبه در میدان امام از ناحیه سر به او شلیک شده و نیمی از صورتش قابل تشخیص نبود. بعد از تلاش فراوان پدرش روز پنجشنبه پیکر بیجانش را در کهریزک شناسایی کرده و بعد از چند روز احتمالا یکشنبه بعد تحویل گرفتند اما خبر دارم که از این خانواده پولی گرفته نشد.
و خانمی با نام خانوادگی «صمصامی» که در آزمایشگاه آبان کوچه رودکی کار میکردند.
- هماکنون وضعیت شهریار چگونه است؟
هنوز اوضاع خیابانها بهخصوص میدان امام خمینی به حالت عادی برنگشتهاست و هر روز نیروهای بسیج و انتظامی با موتور داخل و اطراف میدان مستقر هستند. وقتی از پیاده رو عبور میکنی باید حتما از بین آنها که تونلی را در دو طرف درست کردهاند بگذری. شنبه دوم آذر ۴ عدد اتوبوس و مینیبوس در میدان پر از نیروهای ضد شورش با باتوم و سپر داخل ماشینها در میدان امام بودند. دوربینی که جوانها از کار انداخته بودن به سرعت تعمیر شد. شنبه ۹ آبان خیابانها دومرتبه پر از موتوریها شد که با ایجاد رعب و وحشت گاز میدادند و خیابان یک طرفه را خلاف جهت خودروها، موتورسواری میکردند.
- آیا شما فیلم یا تصاویری از آن وقایع دارید؟
پس از قطعی اینترنت و هجوم نیروهای امنیتی، از ترس خطرات احتمالی تمام محتویات گوشیام را پاک کردم
البته یک فیلم هست که گویای وضعیت است این فیلم را خود نیروهای امنیتی گرفتهاند که شرایط شهر را به خوبی نشان میدهد.
تصویری را که میبینید متعلق به یکی از جوانان کشته شده به نام بهروز اصغر پور است.
- آیا از وضعیت بازداشتشدگان اطلاعی دارید؟
طبق تماسی که با یکی از زندانیان فشافویه داشتم، این زندان پر از بازداشتیهاست. به طوری که جای سوزن انداختن نیست و به همین دلیل فعلا بازداشتیها را خیلی نمیتوانند آزار فیزیکی دهند و صرفا نگهداری میکنند. در یک سالن بزرگ پر از بازداشتی یک حمام انتهای سالن وجود دارد که کف حمام پر از ته سیگار است.
اما بازداشتیها را روز اول خیلی کتک زدند و مصدومان را برای مداوا به بیمارستان شماره دو بردند. وعده غذایی بازداشتیها روزانه دو عدد سیبزمینی و تخم مرغ است. عدهای را که سن آنها کمتر بود و یا نتوانستند ثابت کنند که کاری کردهاند آزاد کردند. اما در مجموع شهریار اوضاع وحشتناکی دارد. یکی از بازداشتیها در تماس با خانوادهاش گفتهاست تا دو روز کتک میخوردم.
اعتراضات به افزایش سه برابری نرخ بنزین در بیشتر شهرهای کشور از روز جمعه ۲۴ آبانماه آغاز شد و در روزهای پس از آن شدت گرفت.
ماموران امنیتی در این اعتراضات با اعمال خشونت به اعتراضکنندگان با ایجاد ضرب و جرح توسط باتون یا با شلیک مستقیم گلوله پاسخ دادند. همچنین ماموران امنیتی در برخی شهرها با شلیک گازاشکآور و استفاده از اسلحههای ساچمهای سعی بر متفرق کردن مردم داشتند.
نیروهای امنیتی با شلیک مستقیم به جمعیت متعرض در دستکم ۳۵ شهر از استانهای کشور باعث کشتهشدن شماری از شهروندان معترض شدند.
ویدئوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد، نیروهای امنیتی از بالای پشتبامها یا حتی هلیکوپتر به معترضان غیر مسلح در خیابان شلیک کردهاند.
در حال حاضر بسیاری از خانوادهها از وضعیت نزدیکان خود که در بازداشت به سر میبرند، اطلاعی ندارند.
مقامات حکومت ایران دسترسی شهروندان به اینترنت را از روز شنبه ۲۵ آبان، به دلیل شدت گرفتن اعتراضات قطع کردند، اما گزارش شده که از روز یکشنبه ۳ آذر در بیشتر شهرهای کشور وضعیت اینترنت به حالت قبلی بازگشتهاست.
کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، اسامی حدود ۱۶۰ کشتهشده اعتراضات اخیر را جمعآوری کردهاست.
گزارش: علیرضا اعظمی
مطالب مرتبط:
افزایش نرخ بنزین؛ جان باختن دستکم یک شهروند ایرانی در اعتراضات سراسری
واکنشها به افزایش ناگهانی نرخ بنزین در ایران
بهبهان؛ کشته و زخمی شدن دهها شهروند و گزارشی از اعتراضات سراسری در این شهر
کانون نویسندگان ایران با انتشار بیانیه خواستار پایان سرکوب مردم معترض در ایران شد
گفتگو با حسن نایبهاشم فعال حقوق بشر در خصوص اعتراضات سراسری + فایل صوتی
اصفهان؛ پنجمین روز اعتراضات سراسری، اظهارات یک شهروند
گفتگو با کریم دحیمی، فعال حقوق بشر در رابطه با اعتراضات اخیر در خوزستان/ فایل صوتی
پنجمین روز از اعتراضات، اظهارات یک فعال مدنی از وضعیت امروز تهران/ فایل صوتی