اعتراضات به گران شدن سه برابری بنزین از روز جمعه ۲۴ آبانماه آغاز شد و در روزهای بعد شدت گرفت.
طی این اعتراضات تا کنون دهها تن کشته و صدها شهروند زخمی و هزاران نفر در شهرهای مختلف ایران توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدهاند.
اینترنت از روز شنبه ۲۵ آبان، به دلیل شدت گرفتن اعتراضات به افزایش قیمت بنزین از سوی مقامات حکومت ایران قطع شده است.
گفته میشود این اعتراضات کماکان در برخی از شهرهای ایران ادامه دارد، اما بدلیل عدم دسترسی به اینترنت و ارتباط با شبکه جهانی امکان مخابره اخبار و تصاویر از سوی معترضان صورت نمی گیرد.
در همین خصوص با حسن نایبهاشم، فعال حقوق بشر همراه شدیم:
آقای نایب هاشم روز چهارشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۸ در ششمین روز اعتراضات سراسری به کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی میگوید: «نوع حرکت افزایش بنزین طوری بود که بدون اطلاع مردم صورت گرفت و طبیعی است که مردم با یک وضعیت نامتعارف مواجه شدند و بلافاصله پس از آن از روز جمعه ۲۴ آبانماه به خیابانها آمدند و اعتراضات از همان روز شکل گرفت و از شنبه شدت گرفت. اما انتخاب روز جمعه احتمالا به این دلیل بوده که تصور میکردند مردم خیلی تحرک نخواهند داشت و برنامهای بوده که تصمیم قطعی گرفتهبودند و این شورای فرمایشی زیر نظر شخص خامنهای بوده، لذا تمام مسئولیت مستقیم اتفاقات اخیر با رهبر حکومت ایران است که نه تنها مجلس را دور زده، بلکه مجمع تشخیص مصلحت را هم دور زده و این حرکاتی است که آقای خامنهای در سالهای اخیر بارها انجام داده و خود آنها [حکومت] باعث بروز این خشونتها شدهاند. حتی برخی شبها شاهد این بودهایم که مردم در خانه بودهاند و صبحها شاهد آتش گرفتن بانکها بودهاند و این وجهه را نشان دادهاند که این اعتراضات جنبه خشونتآمیز بوده به دست خود عوامل حکومتی بودهاست.»
حسن نایب هاشم اضافه کرد: «اما در خصوص بنزین در بهترین حالت ۲۰ میلیون دلار فروش داشتهاند، اما اکنون به دلیل آسیبهایی که دیدهاند و به دلیل قطع اینترنت بسیار بیشتر زیان دیدهاند و این ابتکار اقتصادی که به خرج دادند فقط باعث به هم ریختگی شدهاست و حکومت هیچ دستآوردی به جز زیان نداشته. شخص رهبری مسئول مستقیم تمام این وقایع است که همه اختیارات را دارد اما مسئولیتی نمیپذیرد.»
این فعال حقوق بشر در مورد تعداد کشتهشدهها گفت: «سازمان عفو بینالملل اعلام کرده ۱۰۶ نفر کشتهشدهاند، اما آمار کشتهها قطعا بیشتر از این است. برخی منابع گفتهاند تا ۲۰۰ نفر، اما صدها نفر زخمی شدهاند و کشور الان با بحران کمبود خون هم مواجه شدهاست و بدون تردید تعداد بیشتر خواهد بود. هزاران نفر بازداشت شدهاند و حتی اکنون مسئله کهریزکی کردن هم مطرح است و میتوان تصور کرد وقتی در خیابان اینطور با خشونت با مردم برخورد میکنند با بازداشتیها چطور رفتار خواهند کرد.»
وی افزود: «در مورد این ۱۰۶ کشته که صحبتش شد در ۲۱ شهر ایران بوده، اما در بیشتر از ۱۱۰ شهر اعتراضات برگزار شده و در بسیاری از شهرهای کوچکتر و روستاها اعتراض صورت گرفته و البته به دلیل قطعی اینترنت امکان دقیق برآورد این آمار نیست و گاهی از طریق تلفنهای مستقیم خبرهایی میٰرسد که تصویر کوچکی از این وقایع را نشان میدهد.»
این فعال حقوق بشر در ادامه در خصوص اینکه اعتراضات اکنون به چه نحو است، گفت: «شما اگر به گوگلمپ مراجعه کنید خواهید دید که در شهرهای بزرگ مانند اصفهان، شیراز، مشهد، تهران، کرج و … عملا حرکتی دیده نمیشود و مسدود است و نشان میدهد که زندگی در جریان نیست.»
آقای نایب هاشم در پاسخ به این پرسش که اعتراضات به کجا میانجامد، گفت: «سعی دارند که جو ارعاب را به وجود بیاورند اما اعتراض کماکان ادامه دارد و به مرحله اعتصاب میکشد. تاکسی داران عملا اعتصاب خود را شروع کردهاند. اکنون صحبت بر سر افزایش قیمت نان است و تورم ناشی از افزایش نرخ بنزین تسری پیدا میکند به سایر کالاها. حتی دانشگاهها و مدارس عملا تعطیل بودهاند و قابل تصور است که اینها ادامه پیدا کند.»
کمپین پیشتر از کشته و زخمی شدن صدها نفر در اعتراضات سراسری و بازداشت بیش از هزار تن در ایران خبر دادهبود.
مطلب مرتبط:
کشته و زخمی شدن صدها نفر در اعتراضات سراسری و بازداشت بیش از هزار تن در ایران
واکنشها به افزایش ناگهانی نرخ بنزین در ایران
پنجمین روز از اعتراضات، اظهارات یک فعال مدنی از وضعیت امروز تهران
در آخرین ساعات روز پنجشنبه ۲۳ آبان ۱۳۹۸، دولت به طور ناگهانی و بدون اعلان قبلی اعلام کرد که نرخ بنزین سهمیهای به ۱۵۰۰ و بنزین آزاد به ۳۰۰۰ تومان افزایش یافتهاست. همان شب ویدئوهایی از چند شهر مانند اصفهان و اهواز منتشر شد که نشان دهنده اعتراض شهروندان به این افزایش سه برابری بود. نیروهای امنیتی، پلیس ضدشورش و نیروهای انتظامی نیز در سطح کشور برای مقابله با اعتراضهای احتمالی مستقر شدند.
اما فردای همان شب از روز جمعه ۲۴ آبانماه اعتراضات به سرعت گسترش یافت.
شهروندان که به افزایش نرخ بنزین اعتراض داشتهاند با شعارهای عمده معیشتی به خیابانها آمدهبودند، اما دامنه شعارها به «توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه»، «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنهای» نیز رسیدهاست.
درآمد حاصل از نفت در ایران به دلیل افزایش دامنه تحریمهای آمریکا در سال اخیر کاهش شدیدی داشته و افزایش نرخ بنزین در شرایط کنونی میتواند تاثیرات منفی بر وضعیت معیشتی مردم داشتهباشد.
برخی کشورهای اروپایی و آمریکا میگویند که ایران سود حاصل از درآمد نفتی خود را در کشورهای دیگر خرج میکند و ثروت کشور خود را به جای مردم، صرف حمایت از گروه های تروریستی و بی ثبات سازی در خاورمیانه میکند.