کارگروه تحقیق سازمان ملل درباره ناپدید شدن های قهری یا ناخواسته سازمان ملل، در نشست شماره ۱۱۸، چهار زندانی سیاسی کُرد اعدام شده را به عنوان ناپدید شده های قهری به رسمیت شناخت.
مقامات جمهوری اسلامی در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۹ به خانوادههای ۴ زندانی سیاسی کُرد خبر دادند که فرزندانشان را اعدام کردهاند. اما هیچگاه پیکر آنان به خانوادهها داده نشد و با گذشت بیش از نُه سال هنوز محل دفن آنها مشخص نشده است.
عدالت برای ایران همزمان باروز جهانی مبارزه با اعدام(۱۰ اکتبر ۲۰۱۸- ۱۸ مهر ۱۳۹۷)، طی چهار شکایتنامه جداگانه، از گروه کاری ناپدیدشدگان قهری درخواست کرد تا جمهوری اسلامی ایران را درباره روند غیرقانونی منجر به صدور حکم اعدام و تعیین سرنوشت این چهار زندانی سیاسی پاسخگو کند.
بر اساس گزارش کارگروه تحقیق سازمان ملل درباره ناپدیدشدگان قهری یا ناخواسته که اخیراً منتشر شده است، فرزاد کمانگر، شیرین علم هولی، علی حیدریان و فرهاد وکیلی بهعنوان ناپدیدشدگان قهری شناخته شدهاند.
مهرداد کمانگر، برادر فرزاد کمانگر درباره به رسمیت شناخته شدن فرزاد به عنوان ناپدیدشده قهری توسط سازمان ملل به عدالت بر ای ایران میگوید: «هم اکنون نزدیک به ١٠ سال کابوس فرزند، آرام و قرار را از خانواده برده…هیچ ارگان یا مرجعی دولتی حاضر به پاسخگویی و ارائه توضیحى به خانواده فرزاد در خصوص جسد و محل دفن او نیست. بر این اساس خانواده فرزاد کمانگر تمام تلاشها، از سوى نهادهای حقوقى بینالمللى براى باز خواست و فشار بر حکومت ایران که این جنایت را روا داشته و با اختفاى جسد از خانواده بعد از ١٠ سال بر عمق این فاجعه افزوده را مثبت ارزیابی میکند و ارج مینهد.»
ملائکه علمهولی، عمه شیرین علمهولی نیز درباره روند رسیدگی به پرونده شیرین و اعدام مخفیانه او به عدالت برای ایران میگوید: «بهعنوان عضو خانواده شیرین علم هولی اعلام میکنم غیر از آنکه حق شیرین ضایع شدە، حکم ظالمانهای برایش صادر کردند، به او اجازە دفاع از خود ندادند و طبق آن، حکم ظالمانه را بدون اطلاع خانوادە و وکیلش، و به شیوەای مخفیانه او را همراە با رفقایش اعدام کردند.»
ملائکه علمهولی میافزاید که پیکر شیرین را «ربودند» و آن را از خانواده مخفی کردند. او با اشاره به مراجعههای مکرر خانواده شیرین به نهادهایی چون دادگاه انقلاب، مجلس، استانداری و نهادهای دیگر برای یافتن نشانی از پیکر و یا محل دفن او، میافزاید:« پدرش بعد از تحویل نگرفتن جنازە شیرین در مدت کوتاهی دق مرگ شد و وفات کرد… با وجود این خانوادە هنوز چشم انتظار تحویل گرفتن جنازه او هستند.»
ملائکه علمهولی با بیان اینکه شیرین حق دارد در میهن خودش(کردستان) گوری داشته باشد از سازمانهای دفاع از حقوق بشر، نهادهای بینالمللی و جامعه جهانی درخواست میکند تا بر جمهوری اسلامی ایران فشار بیاوردند تا پیکر شیرین را به خانوادەاش تحویل بدهند.
همچنین سعدیه وکیلی، خواهر فرهاد وکیلی در گفتگویی با عدالت برای ایران با تاکید بر تلاشهای نافرجام خانواده برای دریافت پیکر و یا حتی آگاهی یافتن از محل دفن فرهاد، از ظلم و رنجی که بر او و خانوادهاش از سوی جمهوری اسلامی تحمیل شده، سخن میگوید: «این موضوع به شکل بسزایی روح و روان ما را آزرده و رنجور کرده، تا جایی که شاید گفتن این موضوع برای دیگران تعجب برانگیز باشد، اما باید بگوییم که با گذشت چندین سال از این اتفاق دلخراش کماکان فرزندان و همسر شهید فرهاد وکیلی این امید را دارند که او زنده باشد. تداوم این رنج بی پایان که به شکل هدفمند از سوی دستگاه سرکوب و خفقان رژیم جمهوری اسلامی انجام میشود، برای ما شبیه به کابوسی سریالی و ادامهدار است.»
خواهر فرهاد وکیلی درباره اینکه سازمان ملل برادر او را به عنوان ناپدیدشده قهری به رسمیت شناخته است، میگوید:«ما امید داریم که با پیگیری این موضوع از سوی سازمانها و نهادهای حقوق بشری همچون عدالت برای ایران، ترتیب اثری به جهت ایجاد گشایشی در این رنج بی پایان داده شود.»
بنا بر گزارش کارگروه تحقیق سازمان ملل، مقامهای ایران موظف هستند که ضمن روشن کردن سرنوشت آنان، در صورت ادعای اجرای حکم اعدام، محل دفن این زندانیان را اعلام کنند. این چهار زندانی سیاسی کرد به همراه مهدی اسلامیان در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۸۹ در زندان اوین اعدام شده و تاکنون محل دفن آنها به خانوادههایشان اعلام نشده است.
در این گزارش آمده است که ناپدید شدگی قهری نقض مداوم حقوق بشر بوده و مشمول گذشت زمان نمی شود. تا زمانی که فرد ناپدیدشده پیدا یا سرنوشتش بهطور کامل معلوم نشود تحقیقات در مورد آنها ادامه خواهد داشت.
بر اساس این گزارش و با به رسمیت شناخته شدن این چهار زندانی سیاسی به عنوان ناپدیدشده قهری، قوانین بینالمللی ، حکومت ایران را موظف میداند که حق خانوادههای آنها را برای دانستن حقیقت درباره سرنوشت و محل دفن عزیزان شان ادا کند و مسئولان آن را تحت تعقیب قرار دهد.
فرزاد کمانگر، آموزگار و فعال مدنی، در مرداد ۱۳۸۵ به اتهام همکاری با «پژاک و مشارکت در عملیات بمبگذاری» و شیرین علمهولی در خرداد ۱۳۸۷ به اتهام عضویت در«گروه پژاک» توسط سپاه پاسداران در تهران بازداشت شدند. فرهاد وکیلی، فعال سیاسی کرد، در شهریور ۱۳۸۵ در سنندج دستگیر شد و چندین ماه را در سلول انفرادی گذراند.
مقامات جمهوری اسلامی در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۹ به خانوادههای شیرین علم هولی، علی حیدریان، فرهاد وکیلی و فرزاد کمانگر خبر دادند که فرزندانشان را اعدام کردهاند. اما هیچگاه پیکر آنان به خانوادهها داده نشد و با گذشت بیش از نُه سال هنوز محل دفن آنها مشخص نشده است.