روز یکشنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ زادروز نرگس محمدی، فعال حقوق بشر، روزنامهنگار و نایب رئیس و سخنگوی «کانون مدافعان حقوقبشر» است.
وی زاده زنجان است و امروز در حالی به ۴۷ سالگی ورود میکند که دور از دو فرزندش در زندان اوین محبوس است.
سازمان عفو بینالملل در روز یکشنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ برابر با سالروز تولد این زندانی محبوس در بند زنان زندان اوین، از مقامات ایرانی خواستهاست که او را فورا و بدون قید و شرط آزاد کنند.
نرگس محمدی، سابقه سالها فعالیتهای حقوق بشری و دفاع از زندانیان سیاسی و همینطور تلاش برای لغو مجازات اعدام را در کارنامه خود دارد و به دلیل فعالیتهای سیاسی و مدنی خود بارها احضار، بازداشت و زندانی شدهاست.
نرگس محمدی ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۴ در منزل شخصیاش در تهران بازداشت شد و از آن زمان در زندان بهسر میبرد.
نرگس محمدی پیش از این خودش را اینطور معرفی کردهبود: «من یک فعال حقوق بشرم، یعنی دردم و تلاشم جهت بهبود وضعیت انسانها در هرجای این کره خاکی است. سودای قدرت و کسب هیچ مسندی ندارم. آنچه در دل و سر میپرورم و جسم ناتوانم را با آن همراه میکنم، پانهادن و رفتن در راهی است که لبخندی بر لب و عشقی در دل بنشانم. این آرزو و بهانه بودن من در زندگی است. اگر حتی یک لبخند بر لبی بنشانم یا کوچکترین کمکی برای بهبود زندگی یک همنوع انجام دهم، من پیروزم. این دل نوشته یک مادر است برای معنا کردن مادر و اینجا زندان است».
پیش از این مقامات قضایی ایران با مرخصی نوروزی نرگس محمدی مخالفت کردهبودند، اما وکیل مدافع نرگس محمدی از موافقت زندان اوین و ضابطان پرونده موکلش با اعطای مرخصی استعلاجی به او خبر داده و گفتهاست که «موضوع برای اتخاذ تصمیم نهایی به دادستان تهران ارجاع شده است».
نرگس محمدی، برنده جایزه ساخاروف، در اردیبهشت ۱۳۹۵، توسط دادگاه انقلاب تهران به ۱۶ سال زندان محکوم شد که ۱۰ سال از آن به دلیل فعالیت او در کمپین گام به گام تا لغو مجازات اعدام (لگام) بوده است. دادگاه همکاری او با این کمپین مسالمت آمیز را مصداق اتهام «تشکیل جمعیت با هدف برهم زدن امنیت کشور» اعلام کرد. نرگس محمدی گفته بود که در جلسه محاکمه، قاضی برخوردی خصومتآمیز و مغرضانه نسبت به وی داشته و به طرزی بیپرده و آشکارا از اتهامات وارده به او از سوی مقامات وزارت اطلاعات دفاع کرده است. او همچنین اظهار داشته که قاضی او را به واسطه فعالیتهایش علیه مجازات اعدام، به تلاش برای تغییر احکام الهی متهم کرده است.
همچنین ۶ سال دیگر از محکومیت نرگس محمدی به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» و «تبلیغ علیه نظام» بوده است که اساس آنها نیز فعالیتهای مسالمت آمیز حقوق بشری وی است، از جمله مصاحبه با رسانهها درباره موارد نقض حقوق بشر، شرکت در تجمعات مسالمتآمیز مقابل زندان جهت حمایت از خانوادههای زندانیان محکوم به اعدام، ارتباط با دیگر فعالان حقوق بشر منجمله شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، مشارکت در اعتراضات مسالمتآمیز علیه اسیدپاشی و ملاقات با کاترین اشتون در سال ۱۳۹۲. شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران حکم ۱۶ سال زندان نرگس محمدی را در مهرماه ۱۳۹۵ تأیید کرد، درخواست اعاده دادرسی وی در اردیبهشتماه ۱۳۹۶ توسط دیوان عالی کشور رد شد.
خانم محمدی بنا بر ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی باید ١٠ سال از دوران محکومیت خود را در زندان را تحمل کند.
او چهارم مهر ماه ۹۷ به دلیل اطلاع از وضع نامساعد پدرش برای سه روز به مرخصی آمد و هشتم مهر به زندان بازگشت.
به گفته محمود بهزادیراد، وکیل این روزنامهنگار و فعال حقوق بشر؛ «نرگس محمدی»، ۶ سال و هشت ماه از ۱۰ سال محکومیت خود را گذرانده و مشمول آزادی مشروط است.