بامداد روز یکشنبه، در پی تیراندازی نیروهای مرزبانی، به شماری از کولبران، در مرز پیرانشهر، یک کولبر به شدت زخمی شد، دو تن بازداشت شدند و یک کاسبکار اهل مهاباد نیز حین تعقیب و گریز، اتوموبیلش واژگون شده و جان خود را از دست دادهاست.
به گزارش کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، بامداد روز یکشنبه ۲۵ آذرماه، در پی تیراندازی نیروهای مرزبانی، در منطقه مرزی «کانی خدا» در پیرانشهر، به دسته ای از کولبران، “نادر نبیزاده” به شدت مجروح شده و دو کولبر دیگر بازداشت شدهاند که از هویت این دو اطلاعی در دست نیست. گفته شده “کولبر مجروح، نادر نبیزاده، به مرکز درمانی در پیرانشهر منتقل شده و حال وی وخیم گزارش شده است” و به نقل از منابع آگاه، اموال و بارهای این کولبران، ضبط شده است.
از سوی دیگر گزارش شده است، سحرگاه همین روز (یکشنبه ۲۵ آذر) کاسبکار دیگری با نام “رحمان رسولی” شهروند اهل مهاباد به ظن حمل کالای قاچاق، مورد تعقیب نیروهای مرزی مهاباد، قرار گرفته که طی این تعقیب و گریز، اتومبیلش واژگون شده و جان خود را از دست داده است.
«کولبر» به افرادی اطلاق میشود که به دلیل فقدان اشتغال و مشکلات گسترده اقتصادی در مناطق مرزی از روی ناچاری و با دریافت دستمزدی ناچیز اقدام به حمل کالا از ایران به عراق و برعکس از نقاط «غیررسمی گمرکی» میکنند. کالاهایی که از ایران به آن طرف مرزها توسط کولبران منتقل می شود انواع سوخت چون گالنهای بنزین و گازوییل، خشکبار و برخی تولیدات داخلی است اما آنچه کولبران به ایران منتقل میکنند بیشتر «لوازم خانگی» از جمله تلویزیون و یخچال و برخی کالاهای خارجی دیگر است.
کولبری یکی از خطرناکترین شغلها به حساب میآید چون از نظر دولت انتقال کالاها توسط کولبران قاچاق محسوب میشود. اما در واقع کولبران نه صاحب کالا هستند، و نه در سود واردات یا صادرات آن شریکند. آنها کارگران روزمزدی هستند که تنها به ازای دستمزدی که میگیرند اقدام به حمل کالا بر روی دوش خود میکنند.
شلیک مرزبانان به کولبران، انفجار مین، پرت شدن از کوه، بهمن و یخبندان، سیل و سایر حوادث طبیعی از جمله خطراتی است که کولبران را تهدید میکند.
آمار دقیقی از کولبران توسط نهادهای مسئول اعلام نشده است اما به گفته رسول خضری نماینده سردشت در مجلس شورای اسلامی «در منطقه سردشت و پیرانشهر ٨ تا ۱۰ هزار نفر برای تأمین معاش خود بهعنوان کولبر کار میکنند.» سه استان کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی در نوار مرزی ایران با عراق و ترکیه محل اصلی فعالیت کولبرها است.