در اولین روز از آبانماه سال جاری پس از شلیک گلوله نیروهای مرزبانی به سمت کولبران مرزی، دستکم یک کولبر کشته و یک تن دیگر زخمی شدند.
به گزارش کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، روز گذشته موره اول آبانماه ۱۳۹۷، پس از تیراندازی نیروهای مرزبانی در منطقهی شپیران به سمت کولبران، دستکم یک کولبر به نام “فرامرز جلیباقو” ۲۶ ساله فرزند حمید جان خود را از دست داد و یک کولبر دیگر به نام “ذاکری جلیباقو” ۳۰ ساله فرزند عثمان زخمی شد.
یک منبع مطلع به کمپین گفت: “ذاکری جلی باقو پس از زخمی شدن به بیمارستانی در شهر سلماس منتقل شد”.
وضعیت عمومی این کولبر مرزی “وخیم” گزارش شده است.
«کولبر» به افرادی اطلاق میشود که به دلیل فقدان اشتغال و مشکلات گسترده اقتصادی در مناطق مرزی از روی ناچاری و با دریافت دستمزدی ناچیز اقدام به حمل کالا از ایران به عراق و برعکس از نقاط «غیررسمی گمرکی» میکنند. کالاهایی که از ایران به آن طرف مرزها توسط کولبران منتقل می شود انواع سوخت چون گالنهای بنزین و گازویییل، خشکبار و برخی تولیدات داخلی است اما آنچه کولبران به ایران منتقل میکنند بیشتر «لوازم خانگی» از جمله تلویزیون و یخچال و برخی کالاهای خارجی دیگر است.
بر اساس گزارش برخی رسانههای حقوق بشری “طی شش ماه گذشتە دست کم ١٠۴ کولبر کُرد در مرزهای کردستان کشته شدەاند.”
آمار دقیقی از کولبران توسط نهادهای مسئول اعلام نشده است اما به گفته رسول خضری نماینده سردشت در مجلس شورای اسلامی «در منطقه سردشت و پیرانشهر ٨ تا ۱۰ هزار نفر برای تأمین معاش خود بهعنوان کولبر کار میکنند.» سه استان کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی در نوار مرزی ایران با عراق و ترکیه محل اصلی فعالیت کولبرها است.
کولبری یکی از خطرناکترین شغلها به حساب میآید چون از نظر دولت انتقال کالاها توسط کولبران قاچاق محسوب میشود اما کولبران نه صاحب کالا هستند، و نه در سود واردات یا صادرات آن شریکند. آنها کارگران روزمزدی هستند که تنها به ازای دستمزدی که میگیرند اقدام به حمل کالا بر روی دوش خود میکنند.
شلیک مرزبانان به کولبران، انفجار مین، پرت شدن از کوه، بهمن و یخبندان، سیل و سایر حوادث طبیعی از جمله خطراتی است که کولبران را تهدید میکند.