شانزدهمین روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۸، افزایش آگاهی و اطلاعرسانی دربارهی شرایط زندگی غیر انسانی محکومان به اعدام را هدف دارد.
فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر، عضو کمیتهی رهبری ائتلاف جهانی مبارزه با مجازات اعدام، به مبارزهی بیامان با این مجازات کهنه، غیر انسانی و تحقیرآمیز ادامه میدهد.
شرایط حبس افرادی که به اعدام محکوم شدهاند ممکن است از کشور به کشور متفاوت باشد، اما بر همهی ما اثری میگذارد.
از سلولهای انفرادی در ایالات متحده آمریکا گرفته تا زندانهای پرازدحام در چندین کشور آفریقایی و آسیایی، شرایط زندگی محکومان به اعدام، در جهت زدودن خصیصههای انسانی و سلب کرامت آنهاست. زندانیان محکوم به اعدام، اغلب تبدیل به انسانهایی میشوند که جامعه برای آنها دیگر سرمایهگذاری نمیکند، گویی، حتا پیش از این که اعدام شوند، دیگر زنده نیستند، دیگر «انسان» تلقی نمیشوند.
علاوه بر این، زندانیان محکوم به اعدام ارتباط بسیار کمی با خانوادهها و وکلای مدافعشان دارند، زیرا دسترسی به بندِ محکومان به اعدام اغلب بسیار محدود است. بنابراین، شرایط حبس نهتنها بر شخص محکوم به اعدام، بلکه بر خانوادهها، بستگان و گروه مدافعان حقوقی او نیز تاثیر میگذارد.
مجازات اعدام در عمل
۱۰۷ کشور مجازات اعدام را برای همهی جرایم لغو کردهاند
۷ کشور مجازات اعدام را برای جرایم عادی لغو کردهاند
۲۸ کشور در عمل مجازات اعدام را لغو کردهاند
۵۶ کشور به اجرای مجازات اعدام ادامه میدهند
۲۳ کشور در سال ۲۰۱۷ اقدام به اجرای مجازات اعدام کردند
کشورهای چین، ایران، عربستان سعودی، عراق و پاکستان بیشترین اعدامها را در سال ۲۰۱۷ انجام دادند.
۱۰ دلیل برای پایان دادن به استفاده از مجازات اعدام
۱ ـ هیچ دولتی نباید از اختیار پایان دادن به زندگی یک شخص برخوردار باشد.
۲ ـ این مجازات بازگشتپذیر نیست.
هیچ نظام دادگستری از اشتباههای قضایی بری نیست و بیگناهان ممکن است به اعدام محکوم شوند.
۳ ـ این مجازات موثر نیست و جامعه را در امنیت نگه نمیدارد.
هیچگاه بهطور قطعی ثابت نشده است که مجازات اعدام در عمل بیش از مجازاتهای دیگر از ارتکاب جرم پیشگیری میکند.
۴ ـ این مجازات ناعادلانه است.
مجازات اعدام تبعیض آمیز است و اغلب بهطور نامتناسب علیه اشخاص فقیر، اشخاص دارای معلولیت ذهنی یا روانی ـ اجتماعی و اقلیتهای نژادی و قومی به کار گرفته میشود. در بعضی جاها، مجازات اعدام علیه گروههای خاصی بر اساس گرایش جنسی، هویت جنسیتی، عقیده سیاسی یا دین آنها به کار میرود.
۵ ـ همهی خانوادههای قربانیان قتل خواهان مجازات اعدام نیستند.
شمار بزرگ و رو به رشدی از خانوادههای قربانیان در سراسر جهان مجازات اعدام را رد میکنند و علیه آن سخن میگویند. آنها میگویند این مجازات عضو خانوادهی آنها را باز نمیگرداند و احترامی برای آنها ایجاد نمیکند، رنج ناشی از قتل را تسکین نمیدهد و با اعتقادهای اخلاقی و دینی آنها مغایر است.
۶ ـ این مجازات رنج بیشتری به بار میآورد،
به ویژه برای بستگان محکوم به اعدام که ناگزیر باید خشونت ناشی از سوگواری اجباری را تحمل کنند.
۷ ـ این مجازات غیر انسانی، ظالمانه و تحقیر آمیز است.
شرایط در بندِ محکومان به اعدام و اضطراب ناشی از انتظار برای اعدام درد و رنج شدید روحی به بار میآورد؛ اعدام تهاجمی به جسم و روان انسان است.
۸ ـ این مجازات بهطور عمده با نقض موازین بینالمللی اجرا میشود.
مجازات اعدام ناقض اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۹۴۸ است که مقرر میدارد: همگان از حق زندگی برخوردار هستند و هیچ کس نباید در معرض شکنجه یا مجازاتهای ظالمانه، غیر انسانی یا تحقیر آمیز قرار گیرد. مجمع عمومی سازمان ملل ۵ بار خواهان توقف اجرای مجازات اعدام شده است. (قطعنامههای ۶۲/۱۴۹ در سال ۲۰۰۷، ۶۳/۱۶۸ در ۲۰۰۸، ۶۲/۲۰۶ در ۲۰۱۰، ۶۷/۱۷۶ در ۲۰۱۲، ۶۹/۱۸۶ در ۲۰۱۴ و ۷۱/۱۸۷ در ۲۰۱۶).
۹ ـ این مجازات تاثیر منفی دارد.
با تعیین قتل یک انسان به عنوان راه حل حقوقی، مجازات اعدام بیش از اینکه با قتل مبارزه کند، آن را ترویج میکند.
۱۰ ـ مجازات اعدام امکان بازپروری مجرم را منتفی میکند.
منبع/ فدراسیون جهانی حقوق بشر