هیات وزیران در جلسه عصر روز یکشنبه ۱۸ شهریورماه خود به ریاست حسن روحانی، لایحه الحاق یک تبصره به قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور را جهت تقدیم به مجلس شورای اسلامی به تصویب رساند.
به موجب این اصلاحیه حق آموزش جزء حقوق اساسی افراد است و هیچ کس را نمی‌توان به عذری غیر از عدم صلاحیت علمی مقرر از آموزش در مقاطع مختلف تحصیلی محروم کرد.
با این حال شهروندان بهایی در ایران، از جمله افرادی هستند که حقوق شهروندی آنان همواره نقض شده‌است و با وجود تصویب لایحه فوق کماکان با مواردی چون نقص در پرونده از ادامه تحصیل باز می‌مانند.
این موضوع از سال ۸۵ با ذکر نقص در پرونده شدت و جهت تازه‌ای گرفته است.
نقص در پرونده موردی است که در بیشتر ورودی‌های دانشگاه پس از قبولی در کنکور یا در حین تحصیل در دانشگاه با آن روبه‌رو می‌شوند.
پس از انقلاب ۵۷ تا کنون بیش از صدهزار شهروندبهایی از ادامه تحصیل محروم و منع شده‌اند.
گفتنی است جامعه جهانی بهاییان در گزارش آبان ماه نوشته است از زمان آغاز دولت روحانی تاکنون، هزاران بهایی از ورود به دانشگاه منع شده و ۲۸ دانشجوی بهایی نیز اخراج شده‌اند.»
در این گزارش آمده است: «دولت ایران به جای آن که سعی کند به وعده خود برای پایان دادن به تبعیض دینی عمل کند، استراتژی تبعیض و ستم بر بهاییان را از دستگیری و زندان به سمت راه‌هایی برده که هزینه کم تری دارد؛ مثل محرومیت‌های اقتصادی و تحصیلی.»
وحید صادقی، متولد ۱۳۴۰ از جمله مواردی است که نقص در پرونده از تحصیل وی جلوگیری کرده است.
کاربری در توییتر نوشت: « او ۵۷ سالش شده و هنوز پرونده اش ناقص است، آقایان مسئول؛ این چه پرونده ای است که هنوز کامل نشده؟»
هومن در حساب توییتری اش گفته “من مرد بهائی را می‌شناسم که زمان انقلاب فرهنگی در سال ۵۸ سال آخر پزشکی بود و از دانشگاه به خاطر بهائی بودن اخراج شد و حال سالها ت کارش فروش جوراب در یک زیر پله اجاره ای در پاساژ محقری است.”
معین که خود شهروند بهایی است نوشته “سه ماه یعنی درس خوندم و شدم ۸۰۰۰ تجربی. کشوری. نمیدونستم منطقه‌ای مهمه اصلا نگاهشم نکردم! همون سال مامان هم ۶۰۰۰ کشوری هنر شد. هر دو رو تو کارنامه زدن اسلام و نتونستیم وارد دانشگاه بشیم. دوبار بعدشم که هر دو بار نقص پرونده شدم.”
شهروند بهایی دیگری می‌گوید: «پدرم از رشته پزشکی دانشگاه شیراز، مادرم از رشته دندانپزشکی دانشگاه شیراز و من از رشته مهندسی آب دانشگاه تهران، به دلیل اعتقاد به دیانت بهایی اخراج شدیم. خواهرم با رتبه ۳۶۰۰ ریاضی نقص پرونده شد. امروز برادرم با رتبه ۶۲۰۰ ریاضی نیز نقص پرونده شد و خانواده ۵ نفره ما تکمیل گردید!»
کیان در ادامه نوشت: «برادرم کوشا، با رتبه ۶۲۰۰ ریاضی، پس از انتخاب رشته، نقص پرونده شد!»
هومن ایمانی اسمعیل‌آباد، ورودی سال ۹۶ و دانشجوی ترم ۲ کاردانی در رشته گرافیک به دلیل بهائی بودن، از دانشگاه آزاد کرمان اخراج و از ادامه تحصیل محروم شده بود.
سوگل ذبیحی سیسان، دانشجوی ترم ۴ رشته گرافیک در مقطع کارشناسی دانشگاه رسام کرج و “سها ایزدی”، دو شهروند بهایی، پیشتر به دلیل «بهایی بودن» از دانشگاه اخراج شده اند.
سها ایزدی، متولد سال ۱۳۷۶، در سال ۱۳۹۴ در رشته مهندسی فناوری اطلاعات در دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان پذیرفته شد. او با گذراندن ۱۵۰ واحد تحصیلی و در شرایطی که تقریبا یک سال بیشتر از پایان تحصیلش نمانده بود، اسفند ۹۶ اخراج شد.
صدف وجدانی، دانشجوی بهایی نیز از جمله افرادی است که به دلیل اعتقادات دینی در زمان امتحانات پایان‌ترم از تحصیل در دانشگاه رازی کرمانشاه محروم شده است و کیانا ثنایی دیگر دانشجوی بهایی ساکن گرگان بعد از یک ترم تحصیل از دانشگاه غیرانتفاعی میرداماد گرگان اخراج شده است.
یک منبع مطلع به کمپین گفت: «غالب دانشجویان بهایی را به جهت تکمیل مدارک فرا می‌خوانند و بعد به آنها می‌گویند مدارک شما ناقص است و یا با بهانه‌های واهی از ادامه تحصیل منع می‌شوند.»
همینطور نقص در پرونده عبارتی است که شهروندان بهایی در زمان اعلام نتایج کنکور در سایت‌های تحصیلی با آن روبه‌رو می‌شوند و پس از آن اجازه ثبت‌نام برای ترم و ورود به دانشگاه را نمی‌یابند.
شهروندان بهایی در حالی از تحصیل در دانشگاههای ایران محروم هستند که طبق اصل سی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.
اما دانشجویان بهایی بر اساس بند سوم مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده در اسفند ماه ۱۳۶۹ از تحصیل محروم و اخراج می‌شوند که به تایید علی خامنه‌ای، رهبر ایران نیز رسیده است، در این بند آمده است: «در دانشگاهها چه در ورود و چه در حین تحصیل چنانچه احراز شد بهایی‌اند از دانشگاه محروم شوند.» ممانعت از تحصیل پس از کنکور و یا اخراج پس از ورود به دانشگاه که از سوی حراست دانشگاهها و سازمان سنجش اتفاق می‌افتد به پشتوانه این مصوبه است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز چهارم اردیبهشت ۱۳۹۶ در جلسه شورای روابط خارجی در نیویورک گفت بهایی بودن در ایران جرم نیست. آقای ظریف همچنین گفت در ایران کسی به دلیل «بهایی بودن و یا اعتقاد نداشتن به خدا» به زندان نمی‌رود.
وزیر امور خارجه ایران، پشت تریبون شورای روابط خارجی در نیویورک گفت: «ما مذهب بهاییت را به رسمیت نمی‌شناسیم اما این یک عقیده است. یک نفر می‌تواند اگنوستیک باشد، کسی می‌تواند آتئیست باشد. ما نمی‌رویم آنها را به خاطر آتئیست بودن‌شان به زندان بیاندازیم.»
او در ادامه گفت: «این تفاوتی است که باید قایل شوید. اما همچنین بهایی بودن باعث مصونیت کسی در برابر قانون نمی‌شود اگر مرتکب جرم شود.»
جواد لاریجانی رییس ستاد حقوق بشرقوه قضاییه ایران در اجلاس شورای حقوق بشر در سال ۸۹ به صورت ممتد در خصوص وضعیت بهاییان و دیگر اقلیت‌های دینی در کشور مورد پرسش و انتقاد قرارگرفت، گفت بهاییان مثل بقیه شهروندان می‌توانند زندگی و تحصیل کنند.
تا کنون محرومیت و نقص پرونده ۲۱ بهایی در مرحله دوم و انتخاب رشته کنکور ۹۷ مشخص شده است و بنا به گفته یکی از شهروندان بهایی در ایران تعداد کسانی که از تحصیل منع شده اند بیشتر است و در آینده مشخص خواهد شد.
این شهروند بهایی معتقد است به دلیل مصوبه محرمانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۶۹ راه پیشرفت و تحصیل بهاییان مسدود می شود.
در این مصوبه که در جلسات مورخ ۶۹/۱۱/۱۶ و ۶۹/۱۱/۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و جهت دستور رهبر جمهوری اسلامی به محمدی گلپایگانی ریاست دفتر رهبر ایران ارسال شد، به صراحت قید شده که “برخورد نظام با آنان (بهائیان) باید به طوری باشد که راه ترقی و پیشرفت آنان مسدود شود”.
همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسات مکرر خود تصویب کرده است که “حتی المقدور در مدارسی که کادر قوی و مسلط به مسائل عقیدتی دارند ثبت نام شوند” و در میان این مصوبه همچنین آمده است:
– در مدارس چنانچه اظهار نکردند بهائی‌اند ثبت‌نام شوند.
– پستهای مؤثر (مانند معلمی و…) به آنان داده نشود.
– حتی‌المقدور در مدارسی که کادر قوی و مسلط بر مسائل عقیدتی دارند ثبت‌نام شوند.
– در دانشگاهها چه در ورود و چه در حین تحصیل چنانچه احراز شد بهائی‌اند از دانشگاه محروم شوند.
– در صورت ابراز بهائی بودن اجازه استخدام ندارند.
این سند محرمانه در سال ۱۹۹۱ در سفر «رینالدو گالین دوپل»، گزارش‌گر ویژه حقوق بشر به ایران کشف شد و پاسخی به چرایی ممنوعیت بهاییان در ایران پاسخ می داد. البته این سند در خرداد ماه ۱۳۹۴ در رسانه‌های فارسی زبان نیز منتشر شد.
اعضای آیین بهایی در ایران بزرگترین گروه اقلیت مذهبی غیرمسلمان در ایران را تشکیل می‌دهند. در سال‌های اخیر، بدرفتاری با بهاییان تشدید شده است و شامل تخریب قبرستان‌های آنان، دستگیری‌های خودسرانه، حمله به منازل، ضبط اموال، اخراج از کار، و سلب حقوق مدنی اساسی از آنها شده است. جوانان بهایی ایرانی همچنان از حق تحصیلات دانشگاهی محرومند و هر دانشگاهی که دانشجویان بهایی در آن مشغول به تحصیل باشند وادار به اخراج آنها می‌شود. متخصصین بهایی از انتصاب در شغل‌های دولتی محروم هستند و به دلیل اعتقاداتشان از جانب شرکت‌های خصوصی مورد تبعیض قرار می‌گیرند. حتی کسانی که از آنها دفاع می‌کنند نیز مورد حمله قرار می‌گیرند.