گزارش اختصاصی کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی در ایران از روند پرونده رامین حسین‌پناهی زندانی سیاسی محکوم به اعدام
رامین حسین‌پناهی فعال سیاسی کُرد در ۲ تیرماه ۱۳۹۶، در شهر سنندج در حالی که مورد هدف نیروهای امنیتی قرار گرفته بود، بازداشت شد. همزمان موجی از بازداشت‌های خودسرانه، غیرقانونی به صورت گسترده از سوی وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه پاسداران، بر خانواده حسین پناهی اعمال شد و چندین تن از اعضای این خانواده از جمله «انور حسین پناهی»، «افشین حسین پناهی»، «زبیر حسین پناهی»، «احمد حسین پناهی» و «کیوان حسین پناهی» بازداشت شدند و تحت شکنجه و بازجویی قرار گرفتند. برخی بر این باور هستند که حکومت اسلامی با مجازات عمومی شهروندان در تلاش است تا از گسترش فعالیت‌های مدنی و اعتراضی در جامعه جلوگیری کند.
پس از بازداشت گروهی اعضای خانواده حسین پناهی، هر یک از اعضای این خانواده به تحمل زندان محکوم و با تودیع وثیقه‌های سنگین تا زمان اجرای حکم زندان آزاد شدند. در این میان افشین حسین پناهی از فعالان عرصه زیست‌محیطی و برادر رامین حسین پناهی، بدون برخورداری از حق داشتن قانونی وکیل، در دادگاه انقلاب شهر سنندج به تحمل ۸ سال و شش ماه حبس محکوم و پس از مدتی نگهداری در بازداشتگاه اطلاعات به زندان مرکزی سنندج منتقل شد. در ادامه، اطلاعات و سپاه بارها به منزل شخصی پدر رامین حسین پناهی واقع در بزرگ ده قروچیا از توابع دهگلان یورش برده، و ضمن بی‌احترامی به پدر و مادر این زندانی، اقدام به ایجاد رعب و وحشت در میان اهالی روستا کردند. نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ضمن ایجاد ایست و بازرسی و تفتیش مردم محلی در ورودی روستا، در مقاطع مختلف، اقدام به احضار و بازجویی از شهروندان مدنی ساکن این منطقه کردند.
در همان زمان و با توجه به مراجعه مکرر خانواده حسین پناهی به نهادها و ارگان‌های امنیتی، جهت اطلاع از سرنوشت فرزندشان رامین، هیچ‌یک از این ارگان‌ها پاسخ صریحی در مورد اتهامات وارده و همچنین نحوه نگهداری وی ارائه نمی‌دادند. به همین منظور «دایه شریفه» مادر رامین حسین پناهی، به نشانه اعتراض به عدم پاسخ‌گویی و در اعتراض به بی‌احترامی و توهین نیروهای اطلاعاتی، درصدد خودسوزی برآمد، که با پادرمیانی شهروندان و همچنین وعده‌های مسوولین اداره‌ی اطلاعات، از این امر صرف‌نظر کرد. در ادامه‌ی فشار ارگان‌های امنیتی بر خانواده حسین پناهی، اداره اطلاعات سنندج در حرکتی غیرانسانی و غیرقانونی، با صحنه‌سازی و طراحی سناریویی جدید، پدر و مادر رامین حسین پناهی را به اجبار، با اظهارات از پیش ضبط شده‌ی ویدیوی مبنی بر اطلاع‌رسانی و ابلاغ سلامتی فرزندانشان، آنان را وادار به نوعی اعتراف اجباری کردند. در این میان وزارت اطلاعات با استفاده از امکانات فنی، و اعمال فشار، اقدام به فریب افکار عمومی و وارونه نشان دادن قضیه در مجامع داخلی و بین‌المللی کرد.
در حین بی‌خبری از سرنوشت رامین حسین پناهی، از سوی سپاه پاسداران برای وی درخواست حکم اعدام شده بود، و این نهاد با اختیار فراقضایی و بدون دادگاهی کردن رامین و اثبات جرم وی، درخواست اعدام را بارها اعلام کرده بود. که خود این امر نشان از اعمال نفوذ نهادها و سازمان‌های امنیتی-اطلاعاتی بر دستگاه‌های اجرایی و قضایی کشور دارد. سپس با گذشت بیش از شش ماه بی‌خبری مطلق از سرنوشت رامین و مکان و شیوه‌ی نگهداری وی و بیش از ۲۰۰ روز نگهداری در بازداشتگاه‌های امنیتی سپاه و اطلاعات و خودداری از برگزاری جلسه‌ی محاکمه، “رامین” برای نخستین بار در دادگاه انقلاب سنندج، برای چند لحظه کوتاه با یکی از اعضای خانواده خود ملاقات کرد. گفتنی است که، نخستین دادگاه رامین بدون صدور هیچ حکمی پایان یافت. در همین حال رامین حسین پناهی با توجه به شکنجه و نگهداری طولانی مدت در بازداشتگاه‌های امنیتی و عدم دسترسی به پزشک و مراکز درمانی، دچار نوعی فراموشی خفیف و عفونت شدید کلیوی شده بود.
پس از آن رامین حسین پناهی به نشانه اعتراض به بازداشت طولانی مدت شش ماه متوالی در بازداشتگاه‌های امنیتی اطلاعات و سپاه، همچنین عدم دسترسی به وکیل قانونی و کارشکنی مسوولان و نهادهای قضایی و نفوذ اطلاعات و کندی روند پرونده در دستگاه قضایی، در اداره اطلاعات سنندج دست به اعتصاب غذا زد. در طول زمان بازداشت رامین و نگهداری وی در اطلاعات، جمع کثیری از شهروندان، فعالان مدنی و سیاسی، نهادهای داخلی و بین‌المللی مدافع حقوق بشر، ارگان‌های مردم‌نهاد و شخصیت‌های سرشناس، بازداشت طولانی‌مدت این زندانی را غیرقانونی و غیرانسانی دانسته، و آن را به مثابه ربودن وی عنوان می‌کردند.
در نهایت این زندانی سیاسی با گذشت بیش از شش ماه نگهداری در بازداشتگاه، روز ۲۵ ژانویه برابر با ۵ بهمن‌ماه ۱۳۹۶، در حالی که تنها یک جلسه‌ی دادگاهی برای او برگزار شده بود، از سوی شعبه یک دادگاه انقلاب سنندج به ریاست قاضی سعیدی و یکی دیگر از قضات به مجازات اعدام محکوم، و حکم او توسط «حسین احمدی نیاز» وکیل مدافع این زندانی و خانواده‌اش به او ابلاغ شد. حکم اعدام رامین حسین پناهی در حالی صادر و ابلاغ شد، که او تمامی اتهام‌های انتسابی به وی از قبیل مشارکت در نبرد مسلحانه را رد کرده بود. وکیل این زندانی سیاسی کُرد نیز در مصاحبه‌های مختلفی که به همین منظور با برخی از رسانه‌ها صورت داده بود، این حکم را غیرمنتظره و ناعادلانه تلقی کرده است. به گفته حسین احمدی نیاز وکیل رامین، در دادگاه قاضی پرونده به جای کلمه محاربه واژه‌ی “بغی” به معنای “یاغی بر علیه نظام” به کار می‌برد و این نخستین بار است که در دادگاه‌های ایران کلمه “بغی” در مورد متهمین سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، پیش‌تر از اصطلاح محاربه استفاده می‌شد. محاربه برای افرادی که در نبرد مسلحانه شرکت دارند، در مجامع قضایی ایران به کار گرفته می‌شود و بر همین مبنا وکیل مدافع وی صدور حکم اعدام رامین حسین پناهی را ناعادلانه توصیف کرده است. پس از صدور حکم، این دو برادر زندانی «رامین حسین پناهی» و «افشین حسین پناهی» به نشانه اعتراض به حکم صادره، طی نامه‌ای به مسوولین زندان، رسما اعلام اعتصاب غذای اعتراضی کردند. به دنبال آن هر دو زندانی به سلول‌های انفرادی منتقل شده و اعتصاب غذای خود را در سلول انفرادی ادامه دادند. تا این که در ۱۵ بهمن‌ماه ۱۳۹۶، «دایه شریفه» مادر رامین حسین پناهی و انور حسین پناهی فعال مدنی (برادر رامین) و حسین احمدی نیاز (وکیل مدافع)، با رامین و افشین ملاقات کرده، و با پادرمیانی و دخالت فعالان مدنی و قول مساعد مسوولین در خصوص پرونده رامین، آنان به اعتصاب غذای خود پایان دادند.
احمدی نیاز وکیل مدافع، در بخشی دیگر از گفتگوهای خود با رسانه‌ها گفته بود، صدور حکم اعدام برای موکلش رامین حسین پناهی، با اعمال نفوذ اطلاعات و سپاه صورت گرفته، و با توجه به قوانین داخلی و جزایی ایران و این که چنانچه قضات پرونده استقلال داشته باشند، حکم مجازات اعدام مستحق رامین حسین پناهی نیست. در شرایطی حکم اعدام رامین حسین پناهی صادر شد که از یک سو با تهاجم نظامی ارتش ترکیه به عفرین و جلب توجه افکار عمومی و سازمان‌های حقوق بشری به عفرین، و از دیگر سو، با اعتراض‌های سراسری در ایران همزمان شد. خود این امر و صدور احکام اعدام رامین حسین پناهی و تعدادی دیگر از فعالین سیاسی کُرد، به نوعی اقدام به ایجاد رعب و وحشت، فشار بر شهروندان کُرد و خانواده‌های آنان و در نهایت ملیتاریزه کردن کردستان بوده است. کلیه افراد حقیقی و حقوقی، نهادها، مدافعان و سازمان‌های حقوق بشری، شهروندان مدنی و… خواستار اجرای اصول دموکراسی و قوانین حقوق بشری، و اعمال رعایت اصول قوانین جزایی و شهروندی در مورد پرونده‌های سیاسی هستند.
پس از ابلاغ صدور حکم اعدام رامین حسین پناهی، موج جدید و گسترده اعتراضی در داخل و خارج از ایران و کردستان شکل گرفت. به همین منظور، طیف عظیمی از احزاب کُرد، در هر چهار بخش کردستان از جمله مرکز همکاری احزاب کُرد، کانون‌های مردمی، شهروندان مدنی و سیاسی، فرهنگیان، نویسندگان، هنرمندان، نهادهای مختلف اجتماعی، شعرا، بازاریان، اصناف، نمایندگان ادوار مختلف گذشته مجلس، فعالان فرهنگی، شورای دموکراسی‌خواهان ایران و ده‌ها سازمان و نهاد سیاسی و مدنی دیگر، با صدور بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های مختلفی در کردستان ایران و برخی از شهرها و مراکز استانی در اروپا و کانادا، همچنین با برگزاری آکسیون‌های اعتراضی، ضمن محکوم کردن صدور حکم اعدام رامین حسین پناهی و احکام اعدام دیگر زندانیان سیاسی، مدنی و عقیدتی در ایران و کردستان، حمایت و پشتیبانی خود را از رامین حسین پناهی اعلام داشتند. در همین راستا، تاکنون بیش از ۱۴ شهر بزرگ در اروپا جهت حمایت از رامین اعلام آمادگی کرده، و در بسیاری از مراکز اروپایی از جمله، در کشورهای یونان، شهرهای مختلف آلمان، دانمارک، سوئد و دیگر مناطق اروپا با برگزاری آکسیون‌ها و میتینگ‌های اعتراضی مقابل دفاتر رسانه‌ها و سفارتخانه‌های حکومت اسلامی و مراکز و بنیادهای مدافع حقوق بشر، ضمن محکوم کردن صدور حکم اعدام رامین حسین پناهی، حمایت و پشتیبانی خود را از رامین و هدایت عبدالله‌پور دیگر زندانی سیاسی کُرد اعلام داشته‌اند.
در همین رابطه تاکنون چندین هزار نفر از شهروندان، فعالان مدنی و سیاسی با امضای طومار و نامه، صدور حکم اعدام رامین حسین پناهی را محکوم کرده‌اند. همچنین بالغ بر ۳۲ تن از نمایندگان پیشین مجلس، اساتید دانشگاه‌ها، وکلا، طی نامه‌ای به رییس دستگاه قضایی ایران، خواستار توقف حکم اعدام رامین و هدایت عبدالله‌پور شده‌اند. در این رابطه جمع کثیری از شهروندان از اقصی نقاط ایران، کردستان و جهان، با نوشتن پلاکارد، بنر و همچنین دست‌نوشته‌های مختلف، و انتشار آن در فضای مجازی، احکام صادره اعدام این دو زندانی سیاسی را محکوم کرده‌اند.
همچنین ۲۴ نهاد فعال مدنی و حقوق بشری با انتشار بیانیه‌ای خواهان لغو فوری حکم اعدام رامین حسین پناهی شدند. تاکنون ده‌ها تجمع و آکسیون اعتراضی در خصوص محکومیت حکم اعدام رامین و دیگر زندانیان سیاسی در نقاط مختلف جهان برگزار شده است. بر همین مبنا سازمان‌های حقوق بشری از آن جمله دیده‌بان حقوق بشر، سازمان عفو بین‌الملل و ده‌ها نهاد مدنی و حقوق بشری دیگر صدور حکم اعدام رامین حسین پناهی را محکوم کرده و خواستار بازبینی مجدد در فرآیند دادرسی عادلانه برای وی شده‌اند. این سازمان‌ها، همچنین خواهان شفاف‌سازی در احکام صادره و عدم اعمال نفوذ نهادهای امنیتی، و استقلال قضات در روند اجرایی پرونده‌های زندانیان سیاسی، به ویژه در مورد رامین و هدایت هستند. در همین زمینه، و در تداوم برگزای حرکت‌های اعتراضی، جمع کثیری از شهروندان و فعالان مدنی کردستان ایران و تعدادی از فعالین مدنی ساکن در کردستان عراق با تجمع در مقابل دفتر مرکزی “سازمان ملل” مستقر در اربیل (هولیر) ضمن محکوم کردن حکم اعدام رامین حسین‌پناهی و هدایت عبدالله‌پور، از مردم ایران و کردستان، نهادها، سازمان‌های حقوق بشری داخلی و بین‌المللی، کشورهای مدافع حقوق بشر، شخصیت‌های سیاسی، مدنی و… خواستند، تا با اتخاذ تدابیری جدی، مانع از اجرای احکام صادره اعدام در خصوص این د زندانی سیاسی شوند.
در این راستا و در پی فراخوان قبلی فعالان مدنی در کلن آلمان، آکسیونی اعتراضی در محکومیت صدور حکم اعدام رامین حسین پناهی برگزار شد. همچنین پنج‌شنبه ۸ فوریه ۲۰۱۸ برابر با ۱۹ بهمن‌ماه ۱۳۹۶، با همکاری سازمان حمایت از حقوق زندانیان سیاسی، مشارکت فعالان مدنی و سیاسی، جمعی از نمایندگان پارلمان کردستان، در سالن مرکزی حزب “شیوعی کردستان” چندین پنل مختلف با سخنرانی تعدادی از شخصیت‌های سیاسی و مدنی و یکی از نمایندگان پارلمان کردستان، واقع در سلیمانه عراق برگزار شد.
در این آکسیون همچنین بیانیه اعتراضی زندانیان سیاسی کردستان عراق، به صدور حکم اعدام زندانی سیاسی رامین حسین پناهی قرائت شد. در پایان، «رفیق حسین پناهی» یکی از اعضای خانواده حسین پناهی، ضمن تشریح اجمالی روند بررسی و دادرسی پرونده‌ی رامین، از حمایت و پشتیبانی تمامی نهادها، سازمان‌های مدنی و حقوق بشری، افراد مدنی، شخصیت‌های سیاسی… تقدیر و تشکر کرد. این آکسیون با حضور جمعی از خبرنگاران، روزنامه‌نگاران و اصحاب رسانه‌ها برگزار شد. به همین منظور و در پی فراخوان قبلی، به همت فعالان مدنی و سیاسی و تعدادی از اعضای حزب “کومه‌له کردستان ایران” نیز، در بخش‌هایی از لندن انگلستان آکسیونی اعتراضی در محکومیت صدور حکم اعدام رامین حسین پناهی و هدایت عبدلله پور برگزار شد.
همچنین یکشنبه ۲۲ بهمن‌ماه ۱۳۹۶، با تلاش جمعی از فعالان سیاسی و مدنی و با مشارکت برخی از فعالان سیاسی و مدنی و اعضای حزب “کومه‌له کردستان ایران”، حزب “دموکرات کردستان ایران” و “شورای مهاجران سیاسی ایران”، مقیم یونان، آکسیونی اعتراضی در خصوص محکوم کردن حکم اعدام رامین حسین پناهی و هدایت عبدالله پور مقابل سفارت ایران در آتن پایتخت این کشور برگزار شد. معترضین ضمن محکوم کردن حکم اعدام زندانیان سیاسی در ایران، شعارهای “زندانی سیاسی آزاد باید گردد” و شعارهایی با مضمون “سرنگون باد رژیم اسلامی”، سر دادند.