نام او “مریم” است. مریم، پناهنده اهل ایران، در دسامبر ۲۰۱۳ وارد ترکیه شد و در سازمان ملل ثبت نام کرد.
قریب به شش سال از ورود او به ترکیه می‌گذرد و در طول این مدت به گفته خودش فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته‌است.
مریم می‌گوید که “در ترکیه، کسی را مثل خودش سراغ ندارد که در طول این مدت، این همه آسیب دیده‌باشد.”
او تاکید می‌کند “هم در ایران مورد آزار قرار می‌گرفته و اینجا هم در ترکیه امنیت جانی ندارد.”
بیشتر پناهندگان و پناهجویانی که در ترکیه بسر می‌برند، معتقدند، از زمانی که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) بخشی از وظایف خود را به اداره مهاجرت ترکیه سپرده، وضعیت آنها نه تنها بهتر نشده، بلکه روند اخراج پناهنده‌گان تسهیل یافته و برخورد اداره مهاجرت با آنها بدتر شده‌است.
امروز، سه‌شنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۷، در بخش پناهندگان و مهاجران، با کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، همراه “مریم” هستیم، دختری که “از آینده هراس دارد و اکنون پس از شش سال زندگی در ترکیه، با آنکه به عنوان پناهنده پذیرفته شده، کماکان در انتظار تماس از سوی بخش کشوری برای عزیمت به سرزمینی امن است.”
مریم یک ترانسکشوال است. او پیش از این در شهر نوشهیر ترکیه، از سوی همسایگانش، مورد ضرب و جرح و تجاوز قرار گرفت.
این پناهنده که اکنون ساکن یکی از شهرهای ترکیه است، در خصوص شکایتش از فردی که قصد داشت به او تجاوز کند، می‌گوید: «ضربه احساسی شدیدی دیدم و چند شب در بیمارستان در کما بودم و بعد که به پیشنهاد روانشناسم برای شکایت به اداره پلیس مراجعه کردم. در اداره پلیس، از ثبت شکایت من خودداری کردند و به من خندیدند. من در پلیس ماندم تا شیفت شب آمد و نهایتا شکایت مرا ثبت کردند و موقع برگشتن از بیمارستان مرا در پشت خودرویی به همراه یک مجرم، جایی شبیه یک قفس قرار دادند.»
او در خصوص وضعیت زندگی اش در ترکیه اینطور ادامه داد: «هیچ کس به من به عنوان یک ترانسکشوال، کاری نمی‌داد و من ناچار شدم اسم خودم را تغییر دهم و کار پیدا کنم و زندگی‌ام را به راه بیندازم و این نقص در قانون ترکیه وجود دارد که اجازه نمی‌دهند کسی مثل من با هویت واقعی‌اش زندگی کند و من هر روز می‌ترسم که اطرافیان من به آن پی ببرند.»
وی می‌گوید: «با وجود آنکه بالاخره بعد از برگزاری ۴ جلسه دادگاه، با کمک وکیلم موفق شدم، موافقت مقامات ترکیه را برای عمل جراحی تغییر جنسیت بگیرم، در حالی که برای این مجوز مقدار زیادی هزینه کردم و بعد از گذشت ۵ سال آن مجوز را گرفتم، اما عملا به دلیل مشکلاتی که در ترکیه دارم، این اجازه عمل جراحی کمکی به من نکرده‌است.»
مریم دختری است که به زبان‌های انگلیسی و ترکی مسلط است و اکنون هم مشغول یادگیری زبان فرانسه است، اما می‌گوید: «فرهنگ ترکیه مرا به عنوان دختر نمی‌پذیرد و هر بار بعد از سه ماه مرا از کار اخراج می‌کنند.»
مریم، “دختری که در ایران با توجه به جو فرهنگی و مذهبی حاکم به شدت تحت فشار جامعه و خانواده‌اش بود.”
او در این مورد گفت: «در سنین پایین مرا درک نکردند و مرا به درمان الکتروشوک بردند. پدرم برای اینکه رفتار مرا بهتر کند، من را به اجبار به سربازی فرستاد و در آن دوره مشکلات زیادی داشتم و یک بار به دلیل اینکه اسلحه دست نگرفتم مرا بازداشت کردند و در بازداشتگاه متاسفانه مورد تجاوز قرار گرفتم، آن شب بی‌هوش شدم و بعد هم دچار استرس زیادی شدم و بعد از یک هفته مبتلا به فلج بلز شدم و دکتر تجویز کرد که من در محیط کم استرس‌تری باشم.»
او ادامه داد: «همیشه به روش خوابیدن و نشستن من ایراد می‌گرفتند و من حتی در دانشگاه دچار مشکل شدم، آن هم به خاطر یک سوال ساده که از استاد خودم کردم و در ترم بعدی اخراج شدم.»
او از زمانی می‌گوید که پدرش متوجه وضعیت او شد: «آن زمان پدر من به صورت اتفاقی متوجه وضع من شد و قرص‌های مرا دید، و آنقدر تحت فشار قرار گرفتم که ناچار شدم ایران را به صورت غیرقانونی ترک کنم و در شهر نوشهیر به مدت دو هفته در زمستان در پارک خوابیدم، ولی بعد از سه ماه ترکی را یاد گرفتم و سر کار رفتم.»
مریم، در آخر از نگرانی خودش در خصوص کشور آمریکا به عنوان کشور سوم گفت: «در سال ۲۰۱۵ به عنوان پناهنده از سازمان ملل پذیرفته شدم و بعد از چند ماه به من کشور کانادا را دادند، ولی در سال ۲۰۱۶ به دلیل هجوم پناهنده‌های سوریه‌ای با من تماس گرفتند که کشور آمریکا برای شما انتخاب شده و من از آن زمان تا کنون منتظرم تا با من در بخش کشوری در مرحله (ICMC2) تماس بگیرند.»
مریم در آخر گفت: «من به شدت از کشور آمریکا می‌ترسم، چرا که تنها از ابتدا تا انتهای سال ۲۰۱۸ میلادی در آمریکا ۲۲ خانم ترانسکشوال را به قتل رسانده‌اند.»
لازم به توضیح، است در بخش اخبار پناهجویان در این قسمت می‌توانید، از وضعیت پناهجویانی که در ترکیه، صربستان یا نقاط دیگر دنیا به سر می‌برند، با خبر شوید.
بیشتر پناهندگان و پناهجویانی که در ترکیه بسر می‌برند، معتقدند، از زمانی که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) بخشی از وظایف خود را به اداره مهاجرت ترکیه سپرده، وضعیت آنها نه تنها بهتر نشده، بلکه روند اخراج پناهنده‌گان تسهیل یافته و برخورد اداره مهاجرت با آنها بدتر شده‌است.
پناهجویان پس از ثبت درخواست خود در دفتر سازمان ملل «آسام» مورد مصاحبه‌ای کوتاه قرار می‌گیرند و بعد از گذشت حدودا دو سال “گاهی بیشتر”، مصاحبه بعدی (مصاحبه اصلی) با آنها صورت می گیرد و در صورت قبولی و داشتن شرایط لازم، در این مرحله پرونده آنها به بخش کشوری یا اسکان برای کشور سوم (کشور امن) فرستاده‌می‌شود که از ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۸ (۱۹ /شهریور) روند ثبت‌نام پناهجویان به اداره مهاجرت ترکیه سپرده شده‌است.
فعالان حقوق پناهندگان در ترکیه نگران هستند که دولت ترکیه با صلاحیتی که به دست آورده، روند اخراج پناهندگان را سرعت ببخشد و رسیدگی جدی به پرونده‌های مهاجران صورت نگیرد.
این سازمان در ترکیه اعلام کرده که پس از این، اداره مهاجرت ترکیه مسئولیت بررسی پرونده های حمایت بین‌المللی را نیز برعهده خواهد داشت.
هر چند کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل گفته “به فعالیت‌های حمایتی خود از جمله ارائه خدمات مشاوره به پناهندگان ادامه خواهد داد” با این حال این اقدام سازمان ملل، نگرانی‌هایی را برای پناهندگان در ترکیه به وجود آورده است.
پناهجویان در ترکیه با معضلات بسیاری مواجه هستند. از جملە مشکلات پناهجویان بلاتکلیفی و آیندە نامشخص است، تا جایی که حتی کسانی با پذیرفته شدن کیس پناهندگی از کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل با بلاتکلیفی طولانی روبرو هستند و سال‌هاست در شرایط سختی زندگی می‌کنند.
برخی کارشناسان و فعالان حقوق بشر در امور پناهندگان معتقدند که جنگ‌هایی که در سال‌های اخیر در خاورمیانه رخ‌داده است و افزایش جمعیت پناهندگان مرتبط با آن، یکی از علل عدم انتقال سریع پرونده‌ها به کشور سوم است و از سوی دیگر برخی از کشورها پناهنده پذیر مانند امریکا، کانادا و استرالیا با تغییر سیاست های خود در عدم پذیرش پناهنده این راه را دشوارتر از پیش برای پناهندگان کرده‌اند.
گفتگو: «داریوش عدیم»
مطالب مرتبط: